Машин барьдаг хүн бүхэнд заавал мэдэж байх ёстой зүйлс гэж бий. Мэргэжлийн хэмжээнд биш ч гэлээ ядаж л түлхүүр гацсан үед яах ёстойг, хальтаргаатай үед ямар арга хэмжээ авах ёстой гэх мэт. Иймийн тулд уншигч та бүхэндээ зориулан дараах мэдээг бэлтгэлээ.

Япон улс нь техник технологи болон бүтээлч хөдөлмөрч чанараараа дэлхийд алдартай билээ. Тус улсын бас нэгэн нэрийн тэмдэг болсон зүйл нь гайхалтай төмөр хүлгүүд юм. Азидаа төдийгүй дэлхий даяар автомашин үйлдвэрлэлээр тэргүүлдэг энэхүү улсаар аялсан нэгэн залуугийн тэмдэглэлийг та бүхэндээ хүргэхээр бэлтгэлээ.

Монголчуудын хэрэглээнд "iPhone" утас нэвтрээд арав шахам жил болжээ. Анх 2007 онд тус утас худалдаанд нэвтэрч, олон дэвшилтэт технологийн анхдагч болсноороо алдартай. Харин энэхүү ухаалаг утсыг зөвхөн дуудлага хийх, мессеж бичих зэрэгт ашиглаад зогсохгүй өөр олон үйлдлийг амар хялбар аргаар хийж болдгийг бид та бүхэндээ танилцуулахаар бэлтгэснийг үзэж сонирхоно уу. 

Өнөө цагт техник технологи маш хурдацтай хөгжиж байгаагийн хэрээр бидний амьдрал цахим ертөнцтэй салшгүй холбоотой болсон билээ. Бяцхан хүүхдүүд хүртэл "browser", олон нийтийн сүлжээ зэргийг мэддэг болсон нь нууц биш юм. Үүний хэрээр цахим ертөнцийн халдлага ихсэж, бусдад хувийн мэдээллээ алдах явдал газар авч байна. Тэгвэл үүнээс хэрхэн сэргийлэх вэ? Энэ тухай маш хэрэгтэй зөвлөгөөг "Тагнуулын Төв Газар"-ын тагнуулч байсан Эдвард Сноуден (Edward Snowden) өгснийг бид та бүхэндээ нэмэлт хачиргүйгээр хүргэж байна.

Орчин цагт хүн бүр шахуу фэйсбүүк ашиглах болсон билээ. Гэвч цахим халдлагад өртөж, хувийн мэдээллээ бусдад алдах тохиолдол олон гарч байгаа нь нууц биш юм. Үүнээс үүдэж, гэмт хэргийн золиос болох нь ч бий. Тэгвэл өнөөдөр бид та бүхэндээ фэйсбүүкээ бусдад хакердуулж, хувийн мэдээллээ алдсан эсэхээ шалгаж болох маш хялбархан аргыг хүргэхээр бэлтгэлээ.

Техник технологи зогсолтгүй хөгжсөөр байгаагийн зэрэгцээ хүмүүсийн оюун санаанд хүртэл ихээхэн өөрчлөлт гарч байгаа билээ. Өндөр хөгжилтэй орнууд аль болох байгалийн гэсэн бүхнийг хэрэглэж, бидний үр хүүхэд төрөлхөөсөө байгальд ээлтэй төрж байгааг анзаарсан биз ээ. Тэгвэл ойрын ирээдүйд, бүр тодруулж хэлбэл 2050 онд ямар өөрчлөлт гарах бол? Ингээд хамтдаа 2050 он хүртэл амьд явах ямар шалтгаан байгааг хамтдаа сонирхоцгооё.

Технологийн эрин үед бидний эдэлж, хэрэглэж байгаа бүхэн ухаалаг болж, цахилгаан бараа, хэрэгслийг түгээмэл хэрэглэх болсон. Түүнийг дагаад бидний хэтэвчнээс сул зардлууд их урсахаас гадна, зарим нөхцөлд амь насаа эрсдэлд оруулан, хохирч байгаа гэхэд хилсдэхгүй. Иймд бид та бүхэндээ цахилгааны зарцуулалтыг багасгаж, аюулгүй ажиллагааг хангах тухай хэрэгтэй мэдээллийг хүргэж байна.

Өдгөө бидний өдөр тутамдаа ашиглаж буй, олон нийтийн сүлжээний хаан гэгддэг “Фэйсбүүк” компани өөрсдийн дараагийн 10 жилийн бодит төлөвлөгөөгөө танилцуулсан байна. Бүхий л компаниуд улам тэлж, өргөжихийг хүсдэгийн адилаар “Фэйсбүүк” ч мөн ирээдүйгээ илүү дэвшилтэт, хөгжингүйгээр төлөвлөжээ. 

Өнөөгийн амьдралыг гар утасгүйгээр төсөөлөхөд ч бэрх билээ. Мэдээ мэдээлэл, харилцаа холбоо, ном зохиол, кино бичлэг, тоглоом, цахим ертөнц гээд энэ бүхнийг нэг цогц болгож өгсөн гар утас бол хүн бүхний дотны анд нөхөр юм. Харин гар утсыг ердөө ганц өдөр ашиглахад л цэнэг нь дуусч, ахин дахин цэнэглэхэд хүргэдэг. Тэгвэл танд гар утасны цэнэгийг 5 өдөр барих гайхалтай нууцуудыг дэлгэж байна. 

Техник технологи хурдацтай хөгжиж байгаа өнөө үед шинэ содон зүйлс ихээр төрөн гарах болжээ. Харин өнөөдөр эдгээрээс түүвэрлэж амьдралыг улам бүр хялбар болгох шилдэг аппликейшнуудыг танилцуулахаар бэлтгэлээ. Эдгээр нь ямар ч утсан дээр суулгаж болно гэдгээрээ давуу бөгөөд таны цагийг хэмнэж, аз жаргалыг бэлэглэх аж. Ингээд хамтдаа хамгийн шилдэг аппликейшнуудтай танилцъя. 

Өнөөдөр маш олон хүмүүс гар утасгүйгээр амьдарч чадахгүй мэт аашилж, цаг үргэлж түүнийгээ барьж, хором мөч бүхнийг зурагжуулж байна. Энэ ч учиртай. Хэдий алгын чинээ жижигхэн ч, тив дэлхийг багтаам их мэдээлэл, тоноглолуудтай учраас хүмүүс түүгээр дуу сонсож, зураг бичлэг авах, мэдээлэл харах, ярих, зурвас илгээх гээд бүхий л үйлдлийг төгс хийж байна шүү дээ. Ингээд та бүхэндээ энэ бүхнийг өөртөө багтаасан, мэргэжлийн камертай эн тэнцэх гар утсуудыг танилцуулж байна. 

Хүн болгон багаар бодоход 1-2 цахим сүлжээг ашигладаг. Бид цахим сүлжээний тусламжтайгаар найз нөхөд, гэр бүлийнхэнтэйгээ харилцаж, өдөр тутмынхаа амьдралыг хуваалцдаг. Гэхдээ ихэнх тохиолдолд хүмүүс "Facebook", "Twitter" зэрэгт зөвхөн ойр дотны хүмүүс нь байдаг юм шиг санадаг боловч үнэн хэрэгтээ маш олон хулгайч, залилагч, хууран мэхлэгч нар дүүрэн байдгийг тэр бүр сайн мэддэггүй. Тэд таны цахим сүлжээнд оруулсан зураг, бичсэн зүйлс гээд бүхнийг нүд салгалгүй ажин, өөрт хэрэгтэй зүйлээ олж мэдэхийг тандаж суудаг. Гэхдээ та айх хэрэггүй бөгөөд дараах зүйлсийг цахим сүлжээндээ нийтлэхгүй байхад л болох юм.