Өнөөдөр буюу 8-р сарын 31-нд АНУ бүх зэвсэгт хүчнээ Афганистанаас гаргаж дууссанаар 20 жил үргэлжилсэн Афганистаны дайн өндөрлөсөн билээ. Харамсалтай нь энэхүү нүүлгэн шилжүүлэх ажлыг гэнэт эхлүүлсэн учраас зөвхөн цэргүүд болон шаардлагатай хүмүүсийг нүүлгэн шилжлүүлсэн бөгөөд тэд бүх зэвсэг хэрэглэлээ үлдээсэн байна. Үүний улмаас тус улсын эрхийг гартаа аваад байгаа Талибанчууд нийтдээ 85 тэрбум ам.долларын өртөг бүхий зэвсэг хэрэгслүүдийг "бэлэг" болгон авч байгаа юм. 

Нэгэн гэр бүл Лондон хотын Пиннер хэмээх дүүрэгт 1.5 сая паундын үнэ бүхий байшинг зуучлагчаар дамжуулан сонирхохоор болжээ. Эхэндээ тус байшин боломжийн мэт санагдсан боловч удалгүй тэд маш этгээд зүйл олж мэдсэн байна. Учир нь хуучин эзэд нь тус байшинд маш олон тооны розетка суурилуулсан байжээ. 

Барилгын талбай дээр байсан ажилчид нүхэн дотор хэлбэр дүрсгүй, шаварт бүрхэгдсэн бөөрөнхий зүйл хөдөлж байхыг анзаарчээ. Сониучирхсан ажилчид шаварны цаана юу байгааг нь мэдэхээр шийдэж, угааж цэвэрлэтэл амьд амьтан гарч ирсэн байна.

Ах, эгч, дүүтэй хүмүүс хэзээ ч уйддаггүй. Ялангуяа олон хүүхэдтэй айлд өдөр бүр ямар нэг онцгой, хожим дурсахад инээдтэй зүйл болж байдаг билээ. Тэгвэл цахим хэрэглэгч нар тэрхүү дурсамжаа өргөнөөр хуваалцдаг бөгөөд та бүхэнд тэдгээрээс хүргэхээр бэлтгэлээ. 

Ацтекийн эзэнт гүрний нийслэл болох Теночтитлан хот нь давстай нуур Текскокогийн голд байгуулагдсан байв. Иймэрхүү хэт чийгтэй, намгархаг орчинд тэд 1 сая иргэнтэй хот байгуулсан нь үнэхээр гайхамшиг гэлтэй. Тэгвэл Ацтекчууд энэ бүхнийг хэрхэн хийсэн юм бол?

Аливаа зүйлийг эргэцүүлэн бодох чадвар бол хүн төрөлхтнийг амьтдаас ялгах хамгийн том шинжүүдийн нэг билээ. Юу ч бодохгүй үе гэж бидэнд үгүй учраас гайхалтай санаа, нээлтүүд хэзээ ч, хаана ч, хэний ч тархинд бууж болно. Тэгвэл хүний хамгийн гүнзгий бодолд автдаг үе нь шүршүүрт орж байх явц болохыг судалгаагаар тогтоожээ. Ингээд "reddit" сүлжээний "Showerthoughts" бүлгэмийн гишүүд яг тэрхүү үед төрсөн хачирхалтай, хөгжилтэй мөртлөө үгүйсгэх аргагүй бодлуудаа хуваалцсаныг хүргэж байна.

Энэ дэлхий дээр оршин буй юм бүхэн өөрийн гэсэн онцлог шинж чанартайн адилаар хүн бүхний сонирхол өөр хооронд нь харьцуулахын аргагүй ялгаатай. Гэвч хүн төрөлхтний дийлэнх хэсэг нь тэжээвэр амьтад гэгч хөгжилтэй нөхдийг харах төдийд хайр нь хүрдэг гэхэд худлаа хэлсэн болохгүй байх. Тэгвэл бид энэ удаад улс улсын хүмүүсийн дунд "цасан цагаан", "цасхан" гэх хочтой Самоед буюу цаатан нохой тэжээдэг хүмүүсийн хуваалцсан хөгжилтэй зургуудаас хүргэж байна.

Рио де Жанейро хот дахь алдарт Христийн хөшөөн дээр хоёр Франц жуулчин авирч байгаад орон нутгийн цагдаа нарт баригджээ. Орон орны жуулчдын алс нутгаас зорин очиж үздэг апдарт хөшөө дурсгал дээр авирах хориотой байдаг ч эдгээр жуулчид журмыг зөрчиж, нар жаргах үеэр хөшөө рүү авирсан байна. Дээрх этгээдүүд 27-28 настай Клеман Дюмэ (Clement Dumay), Поль Ру-ди-Бюиссон (Paul Roux de Buisson) гэгч хүмүүс байсан аж. 

Сөнөсөн тэнгисийн дундах давстай арал дээр ургадаг ганц мод дэлхийн олон мянган жуулчдыг гайхшруулдаг гэдгээрээ алдартай газар аж. Амьд амьтан бүү хэл, ямар ч ургамал байхгүй газарт энэ мод ургаж чадсан нь үнэхээр гайхамшиг мэт санагдана. Нийгмийн сүлжээ, аялалын блогуудаар энэхүү гайхамшгийн зураг цаг үргэлж үзэгддэг боловч үүний цаадах нууцыг мэддэг хүн бараг л байдаггүй гэнэ.

1980-аад оны үед хүмүүс үсийг яаж л бол яаж л засч болно гэдгийг ойлгосон юм. Тиймээс хаа сайгүй инээд эсвэл айдас хүргэм толгойтой хүмүүс үзэгдэх болсон байдаг. Өнөөдөр та бүхэнд тэрхүү хамгийн "хачирхалтай" засалтуудыг хүргэж байна. 

Улс орнууд зөвхөн газрын зургийн байрлалаараа л хоорондоо ялгаатай гэвэл тун өрөөсгөл ойлголт болно. Мэдээж улс орон бүр хоорондоо соёл иргэншил, ёс заншил, уламжлал, нийгмийн байдлаасаа эхлээд амьдралын хэвшил, өргөн дэлгэрсэн хэдийнээ дасал болсон олон зүйлсээрээ хоорондоо ялгардаг. Эдгээр соёл иргэншлүүд дунд байж боломгүй, санаанд оромгүй этгээд уламжлалууд цөөнгүй бий. Магадгүй эдгээр хачирхалтай уламжлалууд бидэнд сонин санагдаж болох ч тухайн үндэстэн аль хэдийнээ дассан байдаг. Тэгвэл манайд ингэдэггүй, гадаад улс оронд хэвшил болсон хачирхалтай уламжлалуудаас сонирхоцгооё.

Британийн амьтан судлаач Жейн Гудолл (Jane Goodall) Танзанид байдаг "Гомбе-Стрим" хэмээх үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн шимпанзег 45 жилийн турш судалж байгаа юм. Үүний үр дүнд тэрбээр шимпанзе гэх амьтан гадна төрхөөрөө хүнтэй адилхан төдийгүй хөдөлмөрийн зэвсэг хийх чадвартай, өөр хоорондоо ойлголцох хэлтэй, бие биенийхээ сэтгэл хөдлөлийг мэдэрдэг, бүр үзэн ядаж чаддаг болохыг нь илрүүлжээ.