Шинжлэх ухаан урд насны ой санамж сэргэх талаар төдийлөн их нээлт хийгээгүй ч энэ нь тийм ч ховор үзэгдэл биш юм. Ямарваа нэг газарт очиход эсвэл ямар нэг зүйлийг хийхэд өмнө нь яг энэ зүйлийг хийж байсан мэт сэтгэгдэл танд хааяа төрдөг болохыг санаарай. Өнөөдрийн байдлаар үүнтэй холбоотой хэд хэдэн онол байдаг байна.

Одоо та бүхэнд хүмүүс бидний бодолд байдаг Ташаа буюу буруу бодож явдаг ойлголтуудыг хүргэх гэж байна. Бид ямар нэгэн зүйлийн үүсэл гарлыг нэг юмнаас үүсэлтэй гэж үзэж байтал нөгөөх нь шал өөр эсрэг зүйлээс үүдэлтэй байх тохиолдол бий. Тэгвэл эдгээр зүйлүүдийн бодит үнэнийг мэдэж, мэдлэгийг хуримтлуулж авцгаая.

Хүн төрөлхтөн олон зуун жилийн турш харь гарагийнхан гэж байдаг, байдаггүй хэмээн маргалдсаар ирсэн. Ер нь хүмүүсийн эргэлздэг түгээмэл зүйлсийн жагсаалтанд сүнс, хий үзэгдэл, чөтгөр шулам, бас харь гарагийнхан нилээд том байр суурь эзлэх байх шүү. Харин харь гарагийнхныг хоёр нүдээрээ харсан хүмүүс цөөнгүй гэгдэх бөгөөд үүнийгээ олон нийттэй хуваалцаж, цочирдуулаад амжсан байна. Ингээд харь гарагийнхантай таарсан хүмүүсийн бодит түүхүүдийг та бүхэнд хүргэе. 

Техник технологи, үйлдвэрлэл үйлчилгээний ноён оргил гэгддэг Америк улсад амьд яваа насандаа нэг хөл тавихыг мөрөөдөж, Америк залуусийн хэмжээ хязгааргүй мэт эрх чөлөөнд атаархаж, тэр ч бүү хэл үзэн ядаж явдаг хүмүүс дэлхий дээр маш олон. Монгол кинон дээр хүртэл "Монголд хүн болж төрснөөс, Америкт нохой болж төрөх минь яав аа" гэж хэлдгийг тодоос тод санаж байна. Бид яагаад өөрийн эрхгүй ингэдэг юм бол гэж та бодож үзэж байв уу? Хариулт нь маш энгийн...

Сайхан муухай хоёр дэлхий дээр зэрэгцэн байдгийн адилаар дан ганц царайлаг хүмүүс ч биш, царай зүс муутай хүмүүс ч бас олон бий. Гадаад үзэмж тааруу хүн гэж үгүй бол үзэсгэлэнтэй нэгэн ч гэж үгүй гэдгийг бодолцож үзээрэй. Харин тэд дэлхийн аль улсад илүүтэй суурьшиж байдаг бол? Ингээд та бүхэндээ хамгийн царай муутай хүмүүс хаана байдаг тухай сонирхолтой мэдээллийг хүргэе.

Тухайн орны хоол, уламжлалт зоог нь өөрийн орны соёл, хүмүүсийн сэтгэлгээг хүртэл далд хэлбэрээр өгүүлж байдаг. Тиймдээ ч тэд бүгд маш өвөрмөц, өөрийн гэсэн бүтсэн түүхтэй байдаг билээ. Ийнхүү бид та бүхэндээ эрт үед хүмүүсийн иддэг байсан хачирхалтай зоог болон тэдгээрийн уламжлалуудаас хүргэе. 

Оюутан нас гэдэг хүний амьдралын хамгийн гэгээлэг, дурсамж дүүрэн үе байдаг билээ. Тэгвэл та бүхэнд эдгээр Хятад охид 4 жилийн хугацаанд хэрхэн өөрчлөгдсөн тухай мэдээллийг хүргэж байна. 

Карен гэх нэгэн эмэгтэй 10 жилийн өмнөх зургаа хараад ихэд цочирджээ. Тэрээр өөрийгөө маш ихээр хөгширсөн болохыг олж харж гэнэ. Ингээд Карен хамгийн хялбар арга буюу гоо сайхны мэс заслын аргыг сонгосон бөгөөд бага зэрэг ч гэсэн залуу харагдахын тулд 5000 фунт стерлингийг зарцуулсан байна. Ингээд энэхүү гоо сайхны мэс заслын үр дүнд хэрхэн өөрчлөгдсөнийг харцгаая.

Ямар нэгэн түүхийн ном, нэвтэрхий толь гэх мэт зүйлүүдэд бид бараг л үргэлж итгэдэг. Гэсэн хэдий ч бидний 10 жилдээ үзэж байсан энэхүү баримтууд бодит зүйлтэй зарим нэг талаараа таарахгүй ч байж болно. Тиймээс түүхэн номон дахь хуурамч 5 баримтын талаар хүргэе. Харин одоо эдгээр баримтуудын талаар бодит мэдээлэлтэй болох нь...

Зохиолч, радио хөтлөгч Дайан Брендон олон жилийн туршид зүүдний талаар судалгаа хийж байгаа бөгөөд энэхүү хугацаанд 100 гаруй аймшигт зүүднүүдийг нээж илрүүлсэн байна. “Миний хувьд бидний дотоод ухамсар, бидний бүрэн бүтэн байдлыг бий болгож, дотоод балансыг авчрахын тулд зүүдэнд орж ирдэг юм болов уу” -гэж би үздэг хэмээн Брендон хэлжээ. Тиймээс ч бид ямар нэгэн аймшигтай зүүд зүүдэлсний дараа энэхүү зүүд юу илэрхийлсэн болохыг мэдэхийн тулд зүүдний тайлал хардаг билээ. Харин одоо хүргэх гэж буй нийтлэлд бид бүхнийг хамгийн их айдаст автуулдаг 10 зүүдний талаар багтсан болно.

Сүүлийн жилүүдэд улс орон бүрт тулгараад байгаа томоохон асуудлын нэг нь яалтчгүй авилгал билээ. Манай улсад ч хээл хахууль, авилга оршин тогтноод олон жилийг үдэж байгаа ч дорвитой арга хэмжээ авч чадалгүй өнөөг хүрчээ. Харин дэлхийн ямар орнууд илүүтэй авилгад өртсөн байдаг бол?

Өдгөө бүхий л бүсгүйчүүд турахын хүслэн болж, гуалиг бие, туранхай бэлхүүсийг мөрөөдөж, зүүдэлж явна. Гэхдээ бүхий л зүйлсэд сул болон давуу талууд зэрэгцэн оршдогийн адилаар тарган, илүүдэл жинтэй хүмүүст ч мөн давуу тал гэж байна. Таргалалтыг өвчний үүр уурхай хэмээн дүгнэдэг боловч зарим нэг талаараа таны эрүүл мэндэд ач тус болдог аж. Ингээд та бүхэндээ тарган хүмүүсийн эрүүл мэндийн давуу талуудыг танилцуулъя.