Эх хүн болно гэдэг энэ хорвоогийн хамгийн азтай хувь тавилан маргаангүй мөн билээ. Тэр ч утгаараа энэ хорвоод тээж төрүүлэн өсгөсөн эхчүүдээ хайрлаж, ачийг нь хариулах нь үр хүүхэд бидний үүрэг юм. Эмэгтэй хүн бүр эх болно, харин сайн ээж байж чадах нь тухайн хүний өөрийнх нь зан араншин, хүмүүжлийн хэрэг гэж бодном. Үр хүүхэддээ сайн үлгэр дууриалыг төдийлөн өгч үл чадах, "муу" ээж болох эмэгтэйн шинжүүдийг та бүхэнд хүргэж байна.

Бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг зарим зүйлсүүд санаанд ч оромгүй байдлаар бидний эрүүл мэндэд аюул заналыг учруулдаг ажээ. Наанадаж л бяцхан үрсийнхээ аюулгүй байдлыг бодож, цаанадаж тав тух эрүүл ахуйгаа бодож гэр орноо тохижуулвал зүйтэй. Ингээд та бүхэндээ сэрэмжлүүлэх үүднээс хүний амь нас, эрүүл мэндэд хортой гэр ахуйн хэрэгслүүдийг танилцуулж байна.

Наргиж цэнгэж, ходоодныхоо хэмжээг мэдрэхээ байтлаа архи уусны маргааш “шартана” хэмээх нэг аймшигт ажиллагаа бидний биед явагддаг. Спирт хүний биед орсныхоо дараа задарч, биеийг хордуулан, цусыг бохирдуулдаг учраас тэгтлээ их өвддөг аж. Орчин үед бол бид янз бүрийн эм бэлдмэлийг ууж хэрэглэн, өөрсдийгөө “аргалчихдаг” болсон. Харин эрт дээр үед яадаг байсныг доорх мэдээллээс хүлээн авна уу.

Дур булаам охидоор нүдээ баясган, бие сэтгэлийн жаргалыг эдлэх нь эрчүүдийн хэзээ ч татгалзаж чадахгүй зүйлүүдийн нэг юм. Яаж ч бодсон эр хүн таны өмнө халуухан бүсгүй уян налархай хөдлөн, тэрхүү үдшийг диваажин болгож байхад үүнээс өөрөөр яалтай билээ. Ингээд та бүхэндээ сонирхуулах үүднээс тайчих үзүүлбэр хийгээд шөнийн охидын тухай мэдээллийг хүргэж байгааг хүлээн авна уу.

Сансар огторгүй гэдэг зах хязгааргүй үргэлжлэх гайхамшгийн өлгий гэлтэй. Цэнхэр гарагийг маань тойрон хүрээлэх гараг эрхэсүүд бидний мэдэхгүй ямар ямар тайлагдашгүй нууцуудыг агуулж байдаг бол? Бид үнэндээ тэнгэрийн сар, нар, од эрхэсийг ширтэхээс цаашгүй байдаг шүү дээ. Яг л нөгөө зориулалтын төхөөрөмжөөр нь тэнгэрийг харах, эсвэл бүр сансраар аялах мэдрэмж үгээр хэлэхийн аргагүй сайхан байдаг болов уу. Ингээд та бүхэндээ сансар огторгүйн оньсого мэт 10 vзэгдлүүдийн зах зухаас нь танилцуулья.

Улс орны нүүр царай гэдэг бидний тоомсорлоогүй орхисон зүйлсүүдээс харагддаг. Жишээ нь, Монголд анх удаа ирж байгаа будилсан жуулчныг зам асуухад нь эелдгээр хариулахаас, түүнчлэн идэх хоолоо сонгож мэдэхгүй, зөөгчөөс асуухад нь сайхан сэтгэлээр боломжтой хоолоо санал болгох гэх мэт... Харамсалтай нь бид бүхэн энэ мэт жаахан зүйлсээс болж, эх орныхоо нэр хүндийг унагах нь элбэг. Тэр бүхнээс бидний ард түмний соёл, харилцаа цаашлаад Монголын нүүр царай харагддаг ажээ. Ингээд гадны жуулчдын сэтгэгдлийг ямар нэмэлт хачиргүйгээр орчуулан хүргэе.

Ресторанд зөөгчийн ажил хийнэ гэдэг том эзэнт гүрний нууцыг хадгалж явах үүрэгтэй цэрэг л гэсэн үг. Зоогийн газрын гал тогоо, үйлчлүүлэгчдийн нүднээс далд газар бол зөвхөн ажилчдын л мэдэх, нэг ёсны дайны талбар юм. Тэнд бүх л арга заль, нууц үйл ажиллагаа, зарим тохиолдолд бүх нэр хүндээ хугалахгүй авч үлдэхийн тулд үйлчлүүлэгчдийн “нүдийг хуурах” зүйлсийг ч гардан гүйцэтгэдэг. Тэгэхээр тэд биднийг яг яаж хуурдаг гэж?

Хорвоо ертөнцийн сонин хачин гэдэг хэзээ ч үл дуусах ундаршгүй зүйл билээ. Тиймдээ ч, зарим үед биед тэдгээрийг хараад нүдэндээ ч итгэхгүй, “Энэ ч худлаа байхдаа” хэмээн битүүхэндээ алмайрдаг шүү дээ. Тэгвэл та бүхэндээ тэдгээрийн нэгээхэн хэсгийг хүргэх гэж буйдаа таатай байна.

Эцэг эхчүүд юмс үзэгдлийн нарийн учир зүйг үл мэдэх бяцхан үрсдээ аливааг эвээр ойлгуулах гэж, тоглоом шоглоом болгон зарим зүйлсийг яахын аргагүй худал хэлж орхидог. Уг нь үнэн мэт боловч, цаанаа тэднийг зөв зүйлийг хийгээсэй, буруу зүйлд хамаагүй эрт бүү татагдан ороосой гэсэн давхар болгоомжлол агуулагдаж байдаг билээ. Жишээ нь манай эцэг эхчүүд, хүүхэддээ ясны чөмөг их идвэл нусанхай болно гэж хэлдэг. Гэвч яг үнэндээ энэ нь “нус”-тай ямар ч хамаагүй. Харин наснаасаа эрт бэлгийн харьцаанд орохын цондон хэмээн болгоомжилсон хэрэг байдаг ажээ.

2000 оноос хойш “Guinness World Records” гэж нэрлэгдэх болсон (үүнээс ємнє зөвхөн АНУ-д “Guinness Book of Records” нэрээр гардаг байсан) ном нь хүмүүсийн хийж чадсан гайхам амжилтууд болон байгаль эхийн ахин давтагдашгvй, жинхэнэ гойд бvтээлүүдийг түүвэрлэн тэмдэглэдэг, жил тутам шинэчлэгдэн хэвлэгддэг билээ. Бид энэ удаад та бүхэндээ 2015 оны "Гиннес"-ийн шинэ амжилтуудын ээлжит цувралыг хүргэж байна.

Ямар орон архидалтаараа тэргүүлдэг болоо хэмээн та боддог байсан уу? Бид бараг бүгд л хойд хөрш болох ОХУ-ыг танхай балмад этгээдүүдээр дүүрэн улс хэмээн битүүхэндээ л бодож явдаг нь нууц биш. Ингээд та бүхэндээ согтууруулах ундааны хэрэглээгээр дэлхийд тэргүүлдэг улс орнуудыг тоймлон хүргэе.

Та бидний хэрэглэж заншсан, санаанд оромгүй зүйлсүүд үнэхээр бохир байдгийг мэдэх үү? Бид тэдний заримыг нь өдөр тутамдаа төдийлөн угааж цэвэрлээд байдаггүй шүү дээ. Тэгвэл та бүхэндээ сануулах үүднээс хамгийн бохир эд зүйлсийг танилцуулья. Мэдээд авчихад илүүдэхгүй болов уу.