1206-1227 онд Монголын эзэнт гүрний агуу удирдагч Чингис Хаан нь дэлхийн 12 сая квадрат метр тал нутгийг байлдан дагуулж дэлхийн түүхнээ тодоор бичигдсэн агуу хүн билээ. Гадны сайт дээр “Их Эзэн Чингис хааны маань тухай 10 баримт”-ыг тавьсаныг бид та бүхэндээ ямар ч нэмэлт хачиргүйгээр орчуулан хүргэж байна.

Хөшөө баримал, уран зураг бүрийн ард түүх нуугдаж байдаг. Тэр түүх дундаас хамгийн сэтгэл хөдөлгөм утга санаа тайлбар бүхий 9 хөшөөг бид танилцуулахаар шийдлээ. Та нэгийг бодуулж хоёрыг тунгаах биз ээ.

Эх дэлхий дээр бидэнтэй зэрэгцэн оршдог төрөл бүрийн амьтдын ертөнц биднийхээс нэлээд ялгаатай бөгөөд нэлээд өвөрмөц сонирхолтой амьдралаар амьдардаг бололтой. Жишээ нь: хясаанууд хүйсээ сольж болдог болон Хятадад хулсны баавгайг алвал цаазаар авдаг зэргийг та мэддэг байсан уу? Тэгвэл ингээд бид та бүхэндээ амьтдын тухай сонирхолтой баримтуудыг хүргэж байна.

Хэдий зарим аймшгийн кинонууд биеийн шар үс босгож, бүр зүүдэнд ордог хэдий ч бид үзэх дуртай билээ.  Сүнс хий үзэгдэл, хараал, тайлагдашгүй нууцуудтай кинонд дурлагчидад дараах мэдээлэл таалагдах болов уу.

Ер нь хүмүүсийг хувцастай унтдаг, чармай нүцгэлж унтах дуртай гэсэн хоёр төрөлд хуваан үзэж болох юм. Энэ тодорхойлолт өдрийн унтлагад хамаарахгүй бөгөөд гагцхүү шөнө ямар байдалтай унтаж байгааг авч үзжээ. Учир нь хувцасгүй, өөрөөр хэлбэл чармай нүцгэн, эхээс төрснөөрөө унтаж амрах нь үнэлж баршгүй ач тустай болохыг шинжлэх ухаанаар баталсан байна.

Энэ жилийн "World Press Photo" шалгаруулалтанд оролцсон зургуудаас хамгийн их сэтгэл хөдөлгөсөн бүтээл нь Хятадын гэрэл зурагчин Lu Guang-ын дарсан “Development and Pollution” фото төслийн зургууд байсан юм. Тэрээр эдгээр бүтээлүүдээрээ хятадын агаарын бохирдлын үнэн төрхийг харуулахыг зорьжээ. 

Амралтын өдрөөр амттай сайхан хоол хийж идэхийг хүн бүр хүсэх биз ээ. Ингээд бид та бүхэндээ цэвэр агаарт найз нөхөдтэйгээ зугаалахдаа хэрхэн мах сонгинотой барбекю хийх жорыг хүргэж байна.

Эдийн засгийн даяарчлалын эрин зуунд санхүүгийн элит гэж хэлж болохоор хүрээнийхний төлөөлөл болсон хүмүүст аюулгүй, тансаг, тав тухтай байдал маш чухал байдаг. Тэд ихэвчлэн дэлхийн хаа нэгтээ сүлжээ бизнестэй эсвэл том одод байх тул зорьсон газраа хурдан хүрэх цорын ганц сонголт нь нисэх онгоц юм. Ингээд баячуудын хамгийн үнэтэй бөгөөд сонин содон хувийн онгоцуудыг танилцуулж байна.

Биднийг өдрийн турш эрч хүчтэй, цовоо сэргэлэн байлгадаг зүйлсийн нэг бол мэдээж өглөөний хоол билээ. Зарим улс орон хөнгөхөн талх идэж байхад зарим нь хүнд тостой мах идэх гэх мэт орон орны улс үндэстнүүд хоорондоо ялгаатай хоолыг зооглодог байна. Ингээд бид та бүхэндээ дэлхий өнцөг булан бүрийн хүмүүс ямар хоол идэж өглөөг угтдагийг танилцуулъя.

Мельбурний үсчин залуу болох Насир Собани (Nasir Sobhani) хотын орон гэргүй хүмүүсийн үсийг нь үнэгүй засаж, дотно яриа өрнүүлэх дуртай. Тэр хэлэхдээ: “Үсний засалт тухайн хүний гадна төрхийг өөрчилдөг бөгөөд шинэ амьдралын эх үүсвэр болдог” гэжээ. Тэрээр өмнө нь өдөр бүр 300-400 доллараар хар тамхи хэрэглэдэг байсан ч, өөрийгөө ялан дийлж хорт зуршлаасаа салж чадсан юм.

Германы гэрэл зурагчин Каролин Клюппель (Carolyn Klyuppel) 9 сарын турш Энэтхэгийн "Кхаси" (Khasi) омгийнхонтой амьдарсан бөгөөд тэдний аж амьдралын талаар фото нийтлэл бэлтгэжээ. Ингээд түүний авсан сонирхолтой гэрэл зургуудыг тайлбарын хамт хүргэж байна.

Таны нойр хулжаад байна уу? Хэрвээ тийм бол ийм асуудалтай тулгарсан цорын ганц хүн та биш юм. Нойргүйдэлд хүргэдэг шалтгаан маш олон хэдий ч, бүр тодорхойгүй шалтгаанаар нойр хулжсан байх ч юм билүү. Ямар ч байлаа гэсэн дараах аргууд танд балчир хүүхэд шиг бөх унтахад тань туслах болно.