1
Хомхой долоох шалтгаан:
Амны хөндийн "герпес" нь хүний гепарвирусын хэлбэрээр өдөөгддөг. Энэ нь ихэнх хүний биед далд хэлбэрээр амьдардаг бөгөөд эхний шатны гепарвирус нь биед тийм ч аюултай биш юм.
Тус вирус нь амны хөндийн салст бүрхэвчээр дамжин биед нэвтэрч, зөөлөн эдийг давж, цусанд шингэдэг. Дараа нь тус эмгэг төрөгч нь дотоод эрхтэнд нэвтэрч болно.
Хүний герпесвирус нь мэдрэлийн эсийн геномд нэгдэх чадвартай. Тиймээс энэхүү вирус нь дархлааны системийг эсэргүүцэж, хүний биед үүрд үлддэг байна.
Хомхой долоох нь ихэвчлэн дархлааг бууруулдаг. Үүний шалтгаан нь:
- Сэтгэл санааны болон биеийн стресс
- Амьсгалын замын цочмог өвчин
- Температурын өсөлт
- Витамины дутагдал
- Нойрны дутагдал
Анхны хэлбэрийн хүний герпесвирус нь хүрэлцэх болон агаарт дусалаар дамжин халдварладаг байна. Халдварын хамгийн түгээмэл шалтгаан нь:
- Үнсэж, халдвар авсан хүмүүсийн арьсанд хүрэх
- Эрүүл ахуйн дүрэм зөрчих (нийтлэг хэрэглээ, гал тогооны сав суулга, ариун цэврийн хэрэглээ)
2
Хомхой долоосон үед илрэх шинж тэмдэг:
Амны герпес буюу хомхой долоох нь хоолны дуршил буурах, халуурах зэрэг шинж тэмдгүүдээс эхэлдэг.
Хэсэг хугацааны дараа шинж тэмдгүүд нь:
- Тууралт гарч загатнана
- Умайн хүзүүний тунгалагийн зангилаа үрэвсэж, өвдөнө
- Хацар, хэл хавдаж, өнгөө өөрчилнө
- Ам орчмоор өвдөнө
- Амны хөндийн зөөлөн эдээс цус алдана
- Аман дотор тууралт гарна
- Уруул дээр яр үүсч, цэврүүтнэ
Буйл: Хомхой долоосон үед буйлны температур өсөх бөгөөд энэ нь 7 хоног үргэлжилнэ. Үүний дараа буйлан дээр жижиг хэмжээтэй бөмбөлгүүд гарч ирэх аж. Харин бөмбөлгөн тууралтаас үүдэж, буйл хөндүүрлэж, цус алдалт үүснэ.
Уруулын доод тал: Энэ хэсэгт загатнах, улайх, хавагнах зэрэг шинж тэмдгүүд илэрнэ. Хэдэн өдрийн дараа жижиг бөмбөлгүүд туурч эхлэх бөгөөд цаашлаад шархлаа үүсэх аж.
3
Хомхой долоохын үе шатууд:
Хомхой долоохыг 3 үе шатанд хувааж үздэг:
- Энгийн: Энэ тохиолдолд бараг шинж тэмдэг илэрдэггүй. Маш цөөн тохиолдолд амны хөндийн температур нэмэгддэг. Эрүүл мэндэд ноцтой хохирол учруулахгүй бөгөөд хоолны дуршил буурч мэднэ.
- Дунд зэрэг: Дунд зэргийн хүндрэлийн үед дээр дурдсан шинж тэмдгүүд илэрнэ. Энэ хэлбэр нь зохистой эмчилгээ шаарддаг бөгөөд цаг алдалгүй эмчилгээ хийлгэснээр, ул мөргүй эмчилж чадна.
- Хүндийн зэрэг: Энэ өвчний хэлбэр нь герпес амны хөндийн том талбайд нөлөөлдөг. Хүнд шинж тэмдгүүд илрэх тул эмчийн хяналтанд байх шаардлагатай.
Герпес вирус нь ихэвчлэн сургуулийн өмнөх насны хүүхдүүдэд тохиолддог гэдгийг тэмдэглэх нь зүйтэй. Хүүхэд яг чухам юу өвдөж байгаагаа тайлбарлаж чадахгүй байгаа учраас ходоодны герпес нь ихэвчлэн оношлогдохгүй байх магадлалтай байдаг. Тийм учраас эцэг эхчүүд хүүхдийг амны хөндийн өвчний эхний шинж тэмдгийг тогтмол шалгаж үзэх байх хэрэгтэй юм.
4
Эмчлэх арга:
Харамсалтай нь орчин үеийн анагаах ухаан нь герпесвирусын халдварыг хэрхэн бүрэн гүйцэт эмчлэх аргыг хараахан баттай мэдэж чадаагүй байна. Одоогоор биед илрэх төвөгтэй шинж тэмдгүүдийг бууруулж, ерөнхий байдлыг хэвийн болгоход чиглэсэн арга хэмжээг авч, эмчилгээ хийдэг аж.
Бие махбодид хүнд гэмтэл учруулахгүй байхын тулд герпес өвчний үед сахих ёстой дүрэм гэж бий.
- Хэвтрийн дэглэм сахих
- Салст мембраныг цочроох, ходоод гэдэсний замын үйл ажиллагааг улам муутгах зэрэг хоол хүнснээс татгалзах. Мөн шорвог, хүчиллэг ихтэй хоол хүнс идэж болохгүй.
- Их хэмжээний ус уух
- Эмчийн заавраар өвдөлт намдаах эм, вирусын эсрэг болон халдварын эсрэг бодисыг хэрэглэх
- Витамины хэрэглээгээ нэмэгдүүлэх
Хомхой долоох нь тийм ч аюултай өвчин биш боловч, гоо үзэмжинд сөргөөр нөлөөлж, дархлааг бууруулж байдаг. Харин та цаашид гарч болох хүндрэлээс зайлсхийхийн тулд эмчийн зөвлөгөөг дагаж, эмчилгээгээ цаг тухайд нь хийлгэж байх ёстой юм.
Үүнээс гадна та уруул дээр хомхой долоосон үед:
- Туг үс аваад, уруул дээрх шархан дундуур үрж тат. Үүнийг 15-20 удаа хийгээрэй. Цэврүү хоёр өдрийн дараа эдгэрнэ.
- Чихний хулхи болон зуун насттай төстэй халуун орны шүүслэг ургамал болох каланхоэгийн шүүс тус болдог ( шархан дээр түрхэх )
- Зөгийн бал болон алимны уксусийн уусмалаар ( 1:1-ийн харьцаатай) өдөрт 2 удаа арчих хэрэгтэй.
- Уруулан дээр хомхой долоосон үед долоовор хурууныхаа өндгийг норгож байгаад нарийн ширхэгтэй давсан дээр тавиад, давстай болсон хуруугаараа хомхойн дээрээ дарж 30 секунд орчим байлгаарай. Түргэн эдгэхэд нь тустай.
- Сармис арилгаж зүсээд гарч байгаа шүүстэй хэсгээр нь дарж болно.
- Витамин С ууж, дархлаагаа дэмжих, хар ногоон өнгийн хүнсний ногоогоор баялаг хоол хэрэглэх нь мөн дэм болно.
