Булшин дунд орших айл суурингууд дунд жижиг мухлаг дэлгvvрvvд нээгдсэн байх нь энэ сэжиг хvрэм орчинд хvмvvс хэр удаан амьдарч буйг илтгэнэ. Аймшигт нvдэнд итгэмгvй байдлууд харагдаад байх юм. Булшнаас гарсан биейин хэсгvvд энд тэнд хэвтэж харагдах ба булшны нvхнvvдийг нь vйлдвэрлэлийн, эмнэлэг ахуйн хог хаягдалыг шингээх сав болгон ашигласан байх юм. Бороо орсон vед тэр бохир зvйлс нь урсан оршин суугчидын хэрэглэдэг худаг руу урсан орох аж.

Азийн Хєгжлийн Банкны судалгаагаар Улаанбаатарын гудамжинд амьдардаг бараг бvх хvvхдvvд нь бэлгийн замын євчтэй бєгєєд, бvр 10 хvртэлх насны хvvхдvvд ч байгаа аж. Гадаадаас орж ирж буй янз бvрийн тусламж нь бодит байдлаар хэрэгжих нь ховор бєгєєд харин ч бvр тусламжийн мєнгийг хvртдэг хvмvvс нь секс клубуудээр хэсэх, биеэ vнэлэгчидийг авах зэрэгээр асуудлыг улам даамжруулахад хувь нэмэрээ оруулдаг гэсэн гомдол мэдээлvvд ирдэг аж.
Энэ бvх гашуудалт асуудлууд тус улсын засгийн газар, радио телевиз, ашгийн бус байгуулгуудын нvдэн дээр илт болж байгаа асуудал атал энэ нь тэдний анхаарлыг татахгvй байна. Эрvvл мэндийн салбарт очсон тусламжийн мєнгє хэрхэн зарцуулсан талаархи асуудал босч, авилгал хахуулийн асуудлыг хэлэлцэж буй энэ vед Америкийн засгийн газараас Монгол улсад Мянганы Сорилтын тусламжаар $300 сая долларын тусламжийг ядууралтай тэмцэхэд зориулан єгєхєєр болж баталгаажуулаад байна.

Тусламжууд ч яах вэ очдог л юм байж, харин гол асуудал нь 2.6 сая хvн амтай улс тєр нийгмийн харьцангуй тайван тогтоцтой энэ улс зєвхєн дайн дажинд нэрвэгдсэн Африкийн орнуудад л байдаг улс тєр нийгмийн асуудлаас болж туйлын ядууралд орж, ихэнх хvн ам нь ингэж зовж зvдрэх учир нь юу байна вэ?



Олон хэсэг болон хуваагдаж дайн дажин хийгээд байгаа биш энэ улсын эдийн засгийн доройтол нь авилгал хээл хахуультай л холбоотой. Алт зэс гээд газрын баялгаар баян энэ улсад дэлхийн уул уурхайн том компанууд болон олон улсын компанууд болох BHP, Rio Tinto, Ivanhoe Mines, Бороo Gold хєрєнгє оруулалт хийсээр байна. Гэлээ ч гэсэн хvн амынх нь 80% хувь нь туйлын ядуурлын байдалтай байсаар байна.



Монгол улс Нэгдсэн vндэстний Байгуулгын гишvvнээр элссээр 50 жил єнгєрчээ гэтэл хvний эрхийн асуудал энд хурцаар зєрчигдсєєр байна. Шоронд хоригдогсод орон нутгийн засаг захиргааны эрх мэдэлтнvvдийн гарт орсон байх ба энэ улсын хvмvvсийн аж амьдралын нєхцєл байдал, ядуурлын тvвшингээс энэ бvхнийг харж болно.

Бодит байдлыг хар л даа, 11 настай охин хvчээр биеэ vнэлж байна. Хэзээ нэгэн цагт агуу их ард тvмэн байсан энэ хvмvvс єнєєдєр талийгаач бологсодийнхоо булшийг ухаж, хайрцагных нь модыг тvлж амьдрахад хvрээд байна.

Энэ гутамшигт асуудлууд хvн бvхний ємнє илт болсоор байгаа, гэхдээ Монголын энэ асуудал хэнд ч хамаагvй, хэн ч авч хэлэлцэхгvй! Харин Монгол улс бол олз хайгчидын бай. Ашиг хайгчид Монголыг зєвхєн ашиг олох талбар ємч л гэж vзнэ.