“Энэ яваа насандаа сайн зүйл хийхийг хүсэж буй хүмүүсийн хувьд Фини бол хамгийн том жишээ, түлхэх хүч билээ”. -Билл Гейтс
Өөрийнхөө хэрэгцээ шаардлагад ч Чарльз Фини төдийлөн их хэмжээний мөнгө зардаггүй. Жишээ нь тэрээр замдаа таарсан энгийн дэлгүүрээс худалдаж авсан 15 долларын цагийг зүүдэг байна. Яагаад хямдхан цаг зүүх болсон талаар асуусан сэтгүүлчийн асуултад Фини “Энэ цаг ч тэр, 15 мянгын үнэтэй Ролекс ч тэр адилхан л цаг заана” гэжээ. Үүнээс гадна тэрбумтан хувийн автомашингүй аж. Хэрвээ хаа нэг тийшээ явах хэрэг гарвал тэр таксинд суух эсвэл метрогоор явдаг байна. Онгоцонд суухаар бол энгийн нислэгээр л ниснэ. Учир бизнес нислэг болон энгийн нислэг яг ижилхэн нэг цагт л ирнэ. Мэдээж, түүнд тансаг зэрэглэлийн завь, хаус байхгүй. Гэхдээ тэр дэлхийн өнцөг булан бүрд үл хөдлөх хөрөнгө түрээсэлдэг бөгөөд энэ нь зөвхөн сайн дурын үйл ажиллагаанд ашиглахад зориулагдсан энгийн байшин байдаг аж.
“Би хүмүүст хэрхэн мөнгөө зарцуулах талаар зааж өгөхийг хүсэхгүй байгаа ч ухаалгаар зарцуулахыг зөвлөж байна”. Чарльз Фини
“The Atlantic Philanthropies” сайн дурын сангийн гишүүн Крис Ойчслигийн хамтаар Фини нэгэн удаа Вьетнамыг зорьсон байна. Тэд хамтдаа хамгийн хямд зочид буудлын өрөөнд буудалласан боловч Крисийг Зул сараас өмнө гэр бүл рүүгээ харихад нь тусалж Фини багагүй мөнгийг зарцуулсан аж.
1
Их хямралын үед төрсөн
Чарльз бол Их хямралын үед ирланд цагаачдын гэр бүлд төрсөн нэгэн. Эцэг нь жижигхэн хотод даатгалын ажилтан хийж байсан бол, ээж нь Улаан Загалмайд асрагчаар ажиллаж байв. Түүний гэр бүл хүнд хэцүү амьдралтай байсан учир мөнгө олохын тулд бяцхан Чарльз хүртэл ажил хийх хэрэгтэй болжээ. Тэрээр өвс хадаж, цас цэвэрлэж, гольфийн талбайд бөмбөг цуглуулж байсан аж. 17 насандаа цэргийн албанд мордсон Фини Солонгосын дайнд холбоочноор явсан байна. Дайнаас ирмэгцээ тэрээр ахмад дайчдад зориулагдсан тэтгэлэгт хамрагджээ. Цэрэгт явсан хөвгүүд энэхүү мөнгийг ямар нэгэн зүйл худалдаж авахад ашиглаж байсан бол Чарльз боловсрол эзэмшихээр шийдэж Корнеллийн сургуульд, зочид буудлын ажилтны чиглэлээр элсэж орсон байна.
Бусдын адилаар амьдрахад Чарльзийн гэр бүлийн орлого хангалтгүй байсан учир тэр ангийнхаа хүүхдүүдэд өглөөний цай зарах болжээ. Ингээд тэрээр "Хавчуургатай талхны эр" гэх хочийг авсан аж. Корнеллийн сургуулийг төгссөний дараа Чарльз Францад үргэлжлүүлэн сурах болсон бөгөөд өөрийн бизнесийг өргөжүүлсэн байна. Тэрээр энэ удаад өглөөний цай төдийгүй согтууруулах ундааг ангийнхаа хүүхдүүдэд бус харин америкийн усан цэргүүдэд зарах болжээ. Солонгост дайнд явсны ачаар Фини усан цэргийнхэнтэй маш амархан эв зүйгээ олж байсан гэнэ. Хэсэг хугацааны дараа согтууруулах ундаан дээр тамхи, үнэртэй ус, дурсгалын бэлэг, гоёл чимэглэлийг зэргийг зарах болсон аж. 1964 оноос энэ нь "Duty Free Shoppers" болж багагүй ашгийг авчрах болжээ.
2
Үзэсгэлэнтэй япон бүсгүйчүүд амжилтын үндэс
Тэрээр "Duty Free Shoppers"-ийн ажилчдыг сонгохдоо үзэсгэлэнтэй бүсгүйчүүдийг сонгодог байсан бөгөөд энэ нь гоо үзэсгэлэнгээр жуулчдын анхаарлыг татахад чиглэж байсан гэнэ. Учир нь 1964 онд Токиод Олимпын наадмыг тохиолдуулан дайны дараах Япон нутгийн иргэддээ зориулж хилээ нээсэн юм. Ингээд Япончууд тэр даруй хилийн дээс давж дэлхийн үзэсгэлэнтэй газруудаар аялах болсон аж. Үүний тоонд мэдээж Франц багтана.
Үүнээс гадна Чарльз өөрийн нутагтаа хэд хэдэн хөтчийг авчирч, тэдний тусламжтайгаар "Duty Free" дэлгүүрээ сурталчилж байсан. Энэ үйл ажиллагаа ч амжилттай хэрэгжиж, дэлгүүрийн орлого ч хангалттай өсжээ. "Duty Free"-ээр хоёр дахь удаагаа үйлчлүүлж буй Япон жуулчид их хэмжээний худалдан авалт хийж байгааг ажигласан Фини жуулчдын хамгийн ихээр аялдаг маршрутыг судалж нэмэлт дэлгүүрээ байгуулсан гэнэ.
Ингээд уг бизнес Франц төдийгүй АНУ, Хонконг гэх мэт аялал жуулчлал ихээхэн хөгжсөн орнуудаар тархжээ. Жуулчдын аяллын маршрутыг тогтоохын тулд Фини шинжээчдийг түрээсэлж байсан бөгөөд санхүүгийн тал дээр огт нарийлдаггүй байсан гэнэ. Жишээлбэл: Тэрээр Сайпан арал дээр 5 сая долларын үнэ бүхий нисэх онгоцны буудлыг барьж, хожим "Duty Free" дэлгүүрээ нээж илүү их ашгийг олсон байна.
3
Буяны ажил
Финиг "The Atlantic Philanthropies" сайн дурын сантай холбоотой болох талаар мэдээлэл 1997 онд цацагдсан бөгөөд энэ үед "Duty Free Shoppers"-ыг "LVMH" корпораци худалдаж авсан байжээ. Өөрөөр хэлбэл, тэр өөрийн бүх хувьцааг энэ санд өгсөн гэсэн үг юм. Үүний дараа Фини “амьд байгаа дээрээ харамгүй бусдад тусал, өг” гэсэн өөрийн философийг орон даяар сурталчлах болжээ. Үүнээс болж Уоррен Баффетт нь Чарльзийг "Giving Pledge" төслийн тэргүүн гэж нэрлэсэн байна. Учир нь дэлхийн томоохон баячууд энэхүү сайн дурын үйл ажиллагаанд өөрийн эд хөрөнгийн бараг л тал хувийг хандивласан аж.
“АНУ-ын иргэдийн хувьд амьд байгаа дээрээ орлогынхоо ихэнх хувийг сайн дурын үйл ажиллагаанд зарцуулсан нь хамгийн тохиромжтой. Учир нь нас барсан тохиолдолд АНУ-ын иргэдийн хөрөнгийн ихэнх хувийг улс хурааж авдаг”. Чарльз Фини
Фини өөрийгөө үнэнч нэгэн гэж хэлдэггүй. Учир нь тэрээр олон жилийн турш татвараас зугтаж байсан аж. Түүний компани Бермудын арал дээр бүртгэлтэй байсан учир захирал нь франц эхнэр нь байсан гэнэ. Үүнээс гадна бизнест оруулж буй зоос бүр нь түүнд хангалттай хэмжээний орлого авчрах эсвэл үр ашгийг дагуулах ёстой байжээ. "Atlantic Philanthropies" компани хэнд туслахаа өөрөө шийдвэрлэдэг бөгөөд хамгийн гол нь бизнес төлөвлөгөө нь тодорхой, шилэн байх ёстой аж. Хэрвээ дээрх шаардлагыг хангаагүй бол хөрөнгө оруулалтыг зогсоох эсвэл хамгийн бага хэмжээ хүртэл нь бууруулдаг байжээ. Мөн нутгийн баячуудын нэг болон төр тухайн хувь хүн, байгууллагад хамтран хөрөнгө оруулалт хийнэ гэсэн тохиолдолд Фини хөрөнгө оруулалт хийж туслах зөвшөөрлийг өгдөг байна.
Ирландын сургалтын системийг өөрчлөх арга барилд тэр яг энэ аргаар тусалсан юм. Чарльз тэрбум долларын хөрөнгө оруулалт хийж, төрөөс 1,3 тэрбум долларын хөрөнгө оруулалт мөн хийсэн байна. Өмнө нь хэн ч Ирландад Фини шиг их мөнгөний хөрөнгө оруулалт хийж байгаагүй гэнэ. Энэ хөрөнгө оруулалтаа тэрээр "Хэдийгээр би АНУ-д төрсөн ч түүхээ судалж үзэх юм бол ирландын нэгээхэн хэсэг" хэмээн тайлбарласан байна. Үүнээс гадна эрдмийн гараанд нь тус болсон Корнеллийн сургуульд тэрээр 350 сая долларын хандив өргөжээ. Одоогийн байдлаар уг сан дэлхийн өнцөг булан бүрд сайн дурын үйл ажиллагаа явуулж байгаа бөгөөд үүнд ядуу буурай орон болох Афганистан, Иран, Хар Африкуудын орнууд багтана.
“Би мөнгө өгөөд газраас эмнэлгийн барилга, их сургууль ургаж байгааг хараад маш их таашаалыг мэдэрдэг”. Чарльз Фини