Билл Гейтс ScoPEx хэмээх төслийг ивээн тэтгэж байгаа аж. Харвардын их сургуулийн нарны геоинженерийн чиглэлээр ажилладаг эрдэмтэд ScoPEx дээр ажиллаж байгаа юм.

Төслийн гол зорилго нь агаарын бөмбөлөг ашиглан кальцийн карбонатын тоосонцорыг сансарт цацаж, улмаар нарны цацрагийг хэсэгчлэн хаах замаар агаар мандлын халалтыг бууруулах юм байна. 

Эхний туршилтаа төслийнхөн Шведийн хойд нутагт хийхээр болсон бөгөөд 20 км-ийн өндөрт энэ 100 граммаас 2 кг хүртэлх хэмжээгээр кальцийн карбонатыг сансарт шүршихээр төлөвлөжээ.

Туршилтын гол зорилго нь болзошгүй эрсдэлийг судлахаас гадна сансрын орчинд цацаж буй бодис нь ямар урвалд орох, түүнчлэн нарны болон хэт улаан туяаны цацрагийг хэр сайн халхалж байгааг шалгах юм байна. 

Онолын хувьд энэ технологийг дэлхийн хэмжээнд ашигласнаар нарны цацрагийг хангалттай хэмжээнд хааж, улмаар дэлхийн дулаарлыг мэдэгдэхүйц  удаашруулах боломжтой гэнэ. 

Зарим инженерүүд бүр энэхүү аргыг илүү өргөн хэмжээнд нэвтрүүлэх юм бол дэлхийн дулаарлыг бүрмөсөн зогсоож, манай гарагийн агаарын дундаж хэмийг бууруулна гэжээ. Ялангуяа кальцийн карбонатыг шаардлагатай цэгүүдэд цацаж чадах юм бол үр дүн нь илүү хурдан мэдэгдэх аж.

ScoPEx анхны туршилтаа уг нь 2021 оны 6-р сард Харвардын зөвлөл болон Шведийн эрх баригчдаас зөвшөөрөл авсны дараа шууд хийх ёстой байв.

Гэвч өнгөрсөн оны 2-р сард байгаль орчныг хамгаалах байгууллагууд туршилтыг зогсоох, үгүй бол хойшлуулахыг уриалсан нээлттэй захидал бичсэн юм. Үүний нөлөөгөөр ScoPEx-ын зөвлөл хэдэн долоо хоног хуралдсаны эцэст туршилтыг нэг жилээр хойшлуулахаар шийджээ.

Энэхүү технологи нь мэдээж үр дүнгээ өгч чадах ч дэлхийн цаг агаарт үзүүлэх бүрэн хэмжээний үр дагаврыг нь тооцоолоход бэрх юм.