Доорх хаягаар холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээлэл авна уу.
99093445
info@caak.mn
facebook
Дэлхийгээс 350-400 мянган км алс орших сар диаметр нь 3476 км эрхсийн татах хvчний нєлєє хvний эрvvл мэнд сэтгэл санаанд нєлєє vзvvлдгийг ажигласан мэргэд тийм жилтэй хvний хувь зохиол энэ жилд иймэрхvv байх бололтой хэмээн зохиомжлон гаргасныг “зурхайд таны тєєрєг иймэрхvv харагдана” хэмээн ярьдаг.
Сарны татах хvчний хурдатгал дэлхийгээс 6 дахин бага. 90 кг жинтэй хvн тэнд 15 кг болж турна гэсэн vг. Мєн жингvйднэ. Сар яагад хиртдэгийг бид нэгэнтээ мэддэг болсон билээ. Сарыг Рах залгичихлаа гэж сvрддэг байснаас дэлхийн сvvдэр тvvн дээр буулаа хэмээн мэдэх хvртэл чамгvй олон жил єнгєрсєн.
Сарыг чєлєєлєх дайн
Уинстон Черчилль (30.11.1874. - 24.1.1965.)
АНУ-н Фултон хотод Уинстон Черчилль социализмтай дайсагнасан алдарт vгээ хэлж эхлvvлсэн хvйтэн дайн чухамхvv сансрыг эзэмших, саранд очих их vйлсэд асар их тvлхэц єгсєн гэдэг.
Газарт хvчний харьцаа ойролцоо болж харин сансарт хэн ноёрхох нь давуу байдал болох нь тодорхой болов. 1950-д оны сvvлээр Оросууд анхны хиймэл дагуулыг дэлхийн тойрог замд оруулжээ. ЗХУ “Лайка” хэмээх нохой суулгасан хиймэл дагуул хєєргєснийг сонссон америкчууд “олон нохойтой улсч мєн дєє” гэж инээлдэж байсан гэдэг.
Гэтэл дараахан 1961 оны 4 сарын 21 нд зєвлєлтийн иргэн Ю.А.Гагарин сансарт нисч дэлхийг 108 мин-д тойрсон нь тэднийг 50 одот тугаа бєхийлгєхєд хvргэсэн гэдэг. Нэгдсэн улсын ерєнхийлєгч Ж.Кеннеди тэр vед “хэрвээ оросууд дэлхийн тойрог замыг хянаж байгаа бол тун удахгvй манай гариг тэр аяараа оросуудын хяналтанд орно” гэсэн нь дэмий ч нэг хэлсэн vг биш билээ.
Алам шепард
Алам шепард Саран дээр
Жон Гленн
Жон Гленн Удирдлагын тєв дээр
NASA-с авсан сарны зураг
Сарнаас 19,000 милийн зайд орших солир
Америкчууд саран дээр очих санааг нилээд дээр эхэлжээ. 1961-05-25 нд ерєнхийлєгч Ж..Кеннеди “ойрын 10 жилийн дотор Америкчууд сарыг эзэмшинэ” гэсэн алдарт vгээ хэлжээ. Энэ vгийг сонссон конгрессийн гишvvд тєдийгvй нийт америкчууд нэг л итгэж єгєхгvй байлаа.
АНУ дэлхийг тойрох сансрын хєлєг бvтээнэ гэсэн амлалт нь талаар болсон. NASA-д энэ талын туршлага байтугай бодитой тєлєвлєсєн юм ч хомс байсан цаг. Гэвч нэгдсэн улсын эрчимтэй, залуухан ерєнхийлєгч хэлсэндээ хvрэхийн тулд чадах бvхнээ хийжээ. Нэг далайн эргээс нєгєєд эзэмшлээ тогтоосон АНУ од ба 13 судалтай далбаагаа саран дээр хатгах юм бол оросуудын эсрэг хvчээ тэнцvvлэх байв.
Тvvхийн сонин тохиолдлоор Адольф Гитлерт хvчийн зvтгэж явсан Вернхер Фон Браун хэмээгч герман этгээд сарыг эзэмшихэд их vvрэг гvйцэтгэсэн байх юм. Тэрээр залуудаа Гитлерийн ялалтын эцсийн алхмыг хийхэд шийдвэрлэх vvрэгтэй гайхалтай зэвсэг хийх тєсєл гаргас тvvнийгээ батлуулжээ. В.Брауны бvтээсэн V1, V2 луужингаар Англи, Бельгийн vй олон хvний амийг хєнєєсєн гэдэг. Энэ луужин анхнаасаа ер бусын технологиор бvтээгдсэн, тухайн vедээ тийм загварын удирдлага байгаагvй ажээ. Гитлер тvvний гавъяаг зохих ёсоор vнэлж профессор цол олгон олгон єндєр шан харамж хvртээсэн байна. Тэрээр германд ажиллаж байсан нєхдийнхєє хамт АНУ-д ирж атомын бємбєг бvтээх ажилд арав гаруй жилээ зориулжээ. Нацистуудтай дэлхийг эзлэх пуужин бvтээхээр ажиллаад горь тасарсан герман эр янкуудтай сарыг эзэмших аянд мордож 1960 онд тэрхvv тєслийн удирдагчаар томилогджээ. Гитлерийн ер бусын зэвсэг бvтээх хvсэл эрмэлзэл дор эхэлсэн тєсєл Кеннедийн сарыг эзэмших тєлєвлєгєє болон хувирсан нь энэ буюу.
Тvvхийн сонин тохиолдлоор Адольф Гитлерт хvчийн зvтгэж явсан Вернхер Фон Браун хэмээгч герман этгээд сарыг эзэмшихэд их vvрэг гvйцэтгэсэн байх юм. Тэрээр залуудаа Гитлерийн ялалтын эцсийн алхмыг хийхэд шийдвэрлэх vvрэгтэй гайхалтай зэвсэг хийх тєсєл гаргас тvvнийгээ батлуулжээ. В.Брауны бvтээсэн V1, V2 луужингаар Англи, Бельгийн vй олон хvний амийг хєнєєсєн гэдэг. Энэ луужин анхнаасаа ер бусын технологиор бvтээгдсэн, тухайн vедээ тийм загварын удирдлага байгаагvй ажээ. Гитлер тvvний гавъяаг зохих ёсоор vнэлж профессор цол олгон олгон єндєр шан харамж хvртээсэн байна. Тэрээр германд ажиллаж байсан нєхдийнхєє хамт АНУ-д ирж атомын бємбєг бvтээх ажилд арав гаруй жилээ зориулжээ. Нацистуудтай дэлхийг эзлэх пуужин бvтээхээр ажиллаад горь тасарсан герман эр янкуудтай сарыг эзэмших аянд мордож 1960 онд тэрхvv тєслийн удирдагчаар томилогджээ. Гитлерийн ер бусын зэвсэг бvтээх хvсэл эрмэлзэл дор эхэлсэн тєсєл Кеннедийн сарыг эзэмших тєлєвлєгєє болон хувирсан нь энэ буюу.
Саран дээрх анхны хvний мєр
1959 он гэхэд Оросын ЛУНА 2, ЛУНА 3 станц саран дээр анх хvрсэн тєдийгvй, бидэнд харагддаггvй нєгєє талынх нь зургийг авлаа. Америкчууд ч яаж хоцрох вэ гэсэн шиг 1965 онд Рейнжер станцуудыг хєєргєн сарыг видео хальсаар бичив. Тэгтэл 1966 онд Оросууд ЛУНА9 станцаа бvр саран дээр зєєлєн буулгаад авлаа. Сар луу нисэх ажилд Оросууд тvрvvлсээр. 4.6*10^9 жилийн настай энэ эрхэс дээр 1961-01-20 АНУ-н ерєнхийлєгч Ричард никсон “Хvн тєрєлхтєний тvvхийн чухал єдєр” гэж нэрлэсэн энэ єдєр АНУ-н сансрын Колумбиа буудлаас сарыг зорьсон хєлєг хєєрлєє. Аполлон хєлгийн багийн гишvvн Нил Армстронг, Эдвин Олдрин нар сарны тойрог замд орсны дараа “буухад бэлтгэ!” гэсэн команд авлаа. Нисгэгчид тэртээх алсад vзэсгэлэнтэй цэнхэртэх эх дэлхийгээ хєлгийн цонхоор харж байв. “Яг л гэрийнхээ цонхоор харж байгаа юм шиг” гэж тэд хэлсэн байдаг. Эх дэлхийг хамгийн холоос анх удаа гэрийнхээ “цонхоор” хvмvvс бол vнэхээр л тэд нар.
Гэнэт хєлгийн компьютерийн системд эвдрэл гарч SOS команд єгєв. Гэвч аюул тулгарсан мєчидд авхаалжтай ажилласан нисгэгчид буугч аппаратыг сарын хєрсєн дээр зєєлєн газардуулав. Энэ мєчид нислэгийн удирдах тєвийнхєн зарим нь уйлж, зарим нь инээж, нэг хэсэг нь баярласандаа vг ч дуугарч чадахгvй байсан гэдэг. Энэ хvмvvс нvдний ємнє тодрох гайхамшигтай мєчийг харах гэж арван жилийн хєлс хєдєлмєрєє зориулсан билээ.
Нил Армстронг
1969 - 08 сар -13 нд Нил Армстронг саран дээрх анхны алхмаа хийж байна
Саран дээр анхны тєрийнхєє далбаагаа хийсгэсэн улс бол мэдээж АНУ. Гэхдээ тэнд салхи байдаг гэж vv?
Одоо 78 настай Нил Армстронг
Ийнхvv хvн тєрєлхтєн Нил Армстронгийн хvчээр саран дээр мєрєє гаргалаа. Мєнгєлєг скафандртай Нил шатаар зєєлєн бууж хийсэн анхны алхмаа “Миний хувьд нэг алхам, хvн тєрєлхтєний хувьд агуу их алхам” гэсэн байдаг. Дэлхийн нэг тэрбум таван зуун сая хvн саран дээр хvн хэрхэн явахыг зургаан цагийн турш амьсгаа даран зурагтаар харсан гэсэн тоо байдаг байна.
Сарны татах хvчний хурдатгал дэлхийгээс 6 дахин бага. 90 кг жинтэй хvн тэнд 15 кг болж турна гэсэн vг. Мєн жингvйднэ. Сар яагад хиртдэгийг бид нэгэнтээ мэддэг болсон билээ. Сарыг Рах залгичихлаа гэж сvрддэг байснаас дэлхийн сvvдэр тvvн дээр буулаа хэмээн мэдэх хvртэл чамгvй олон жил єнгєрсєн.
Харин сарны vvсэл гарлын тухай шинжлэх ухааны нилээдгvй таамаглал бий. Зарим эрдэмтэд манай гаригийг асар том огторгуйн биет мєргєснєєс дэлхий хэдэн хэсэг болон бутарч жижигхэн хэсгvvд нь нэгдэн сарыг vvсгэсэн гэдэг. Сар дэлхийгээс тасрах замаар vvссэн. Гэхдээ энэ нь ямар нэг мєргєлдєєнєєс бус нарны татах хvчний vйлчлэлээс хамаарсан гэх єєр нэг онол ч бас байдаг.у гэтэл сар дэлхий хоёр vvсэхдээ л хамтдаа байсан гэж гурав дахь хэсэг нь нотолж байна.
Харин нарны дагуул байсан сар дэлхийн татах хvчний нєлєєнд аажимдаа автаж vvрд бидний дэргэд vлдсэн гэж vздэг онол ч бас бий. Сарны нэг хоног нь бидний 29,53 хоногтой тэнцэх тул єдєр шєнє нь чилийсэн урт болж, агаарын температур цельсийн +120 хэмээс -160 хэмийн хооронд хэлбэлзэнэ.
Харин нарны дагуул байсан сар дэлхийн татах хvчний нєлєєнд аажимдаа автаж vvрд бидний дэргэд vлдсэн гэж vздэг онол ч бас бий. Сарны нэг хоног нь бидний 29,53 хоногтой тэнцэх тул єдєр шєнє нь чилийсэн урт болж, агаарын температур цельсийн +120 хэмээс -160 хэмийн хооронд хэлбэлзэнэ.
Сарыг чєлєєлєх дайн
Уинстон Черчилль (30.11.1874. - 24.1.1965.)
АНУ-н Фултон хотод Уинстон Черчилль социализмтай дайсагнасан алдарт vгээ хэлж эхлvvлсэн хvйтэн дайн чухамхvv сансрыг эзэмших, саранд очих их vйлсэд асар их тvлхэц єгсєн гэдэг.
Газарт хvчний харьцаа ойролцоо болж харин сансарт хэн ноёрхох нь давуу байдал болох нь тодорхой болов. 1950-д оны сvvлээр Оросууд анхны хиймэл дагуулыг дэлхийн тойрог замд оруулжээ. ЗХУ “Лайка” хэмээх нохой суулгасан хиймэл дагуул хєєргєснийг сонссон америкчууд “олон нохойтой улсч мєн дєє” гэж инээлдэж байсан гэдэг.
Гэтэл дараахан 1961 оны 4 сарын 21 нд зєвлєлтийн иргэн Ю.А.Гагарин сансарт нисч дэлхийг 108 мин-д тойрсон нь тэднийг 50 одот тугаа бєхийлгєхєд хvргэсэн гэдэг. Нэгдсэн улсын ерєнхийлєгч Ж.Кеннеди тэр vед “хэрвээ оросууд дэлхийн тойрог замыг хянаж байгаа бол тун удахгvй манай гариг тэр аяараа оросуудын хяналтанд орно” гэсэн нь дэмий ч нэг хэлсэн vг биш билээ.
Алам шепард
Алам шепард Саран дээр
Жон Гленн
Жон Гленн Удирдлагын тєв дээр
NASA-с авсан сарны зураг
Сарнаас 19,000 милийн зайд орших солир
Хэдийгээр АНУ –н Алам шепард, Жон Гленн нар 1961,1962 онд ар араас нь сансарт нисгэсэн боловч оросууд анхны эмэгтэй нисгэгч В. Терешковаг хєєргєж, дараа нь А.Ленов хєлгєєсєє гарч задгай сансарт зугааллаа. 1965 онд Америкчууд анхны хоёр хvнтэй багийг сансарт илгээсэн нь оросуудын хажууд жижигхэн зvйл байлаа. Сансар vндсэндээ ЗХУ-нх болов. Одоо сар л vлдлээ.
Америкчууд саран дээр очих санааг нилээд дээр эхэлжээ. 1961-05-25 нд ерєнхийлєгч Ж..Кеннеди “ойрын 10 жилийн дотор Америкчууд сарыг эзэмшинэ” гэсэн алдарт vгээ хэлжээ. Энэ vгийг сонссон конгрессийн гишvvд тєдийгvй нийт америкчууд нэг л итгэж єгєхгvй байлаа.
АНУ дэлхийг тойрох сансрын хєлєг бvтээнэ гэсэн амлалт нь талаар болсон. NASA-д энэ талын туршлага байтугай бодитой тєлєвлєсєн юм ч хомс байсан цаг. Гэвч нэгдсэн улсын эрчимтэй, залуухан ерєнхийлєгч хэлсэндээ хvрэхийн тулд чадах бvхнээ хийжээ. Нэг далайн эргээс нєгєєд эзэмшлээ тогтоосон АНУ од ба 13 судалтай далбаагаа саран дээр хатгах юм бол оросуудын эсрэг хvчээ тэнцvvлэх байв.
Тvvхийн сонин тохиолдлоор Адольф Гитлерт хvчийн зvтгэж явсан Вернхер Фон Браун хэмээгч герман этгээд сарыг эзэмшихэд их vvрэг гvйцэтгэсэн байх юм. Тэрээр залуудаа Гитлерийн ялалтын эцсийн алхмыг хийхэд шийдвэрлэх vvрэгтэй гайхалтай зэвсэг хийх тєсєл гаргас тvvнийгээ батлуулжээ. В.Брауны бvтээсэн V1, V2 луужингаар Англи, Бельгийн vй олон хvний амийг хєнєєсєн гэдэг. Энэ луужин анхнаасаа ер бусын технологиор бvтээгдсэн, тухайн vедээ тийм загварын удирдлага байгаагvй ажээ. Гитлер тvvний гавъяаг зохих ёсоор vнэлж профессор цол олгон олгон єндєр шан харамж хvртээсэн байна. Тэрээр германд ажиллаж байсан нєхдийнхєє хамт АНУ-д ирж атомын бємбєг бvтээх ажилд арав гаруй жилээ зориулжээ. Нацистуудтай дэлхийг эзлэх пуужин бvтээхээр ажиллаад горь тасарсан герман эр янкуудтай сарыг эзэмших аянд мордож 1960 онд тэрхvv тєслийн удирдагчаар томилогджээ. Гитлерийн ер бусын зэвсэг бvтээх хvсэл эрмэлзэл дор эхэлсэн тєсєл Кеннедийн сарыг эзэмших тєлєвлєгєє болон хувирсан нь энэ буюу.
Тvvхийн сонин тохиолдлоор Адольф Гитлерт хvчийн зvтгэж явсан Вернхер Фон Браун хэмээгч герман этгээд сарыг эзэмшихэд их vvрэг гvйцэтгэсэн байх юм. Тэрээр залуудаа Гитлерийн ялалтын эцсийн алхмыг хийхэд шийдвэрлэх vvрэгтэй гайхалтай зэвсэг хийх тєсєл гаргас тvvнийгээ батлуулжээ. В.Брауны бvтээсэн V1, V2 луужингаар Англи, Бельгийн vй олон хvний амийг хєнєєсєн гэдэг. Энэ луужин анхнаасаа ер бусын технологиор бvтээгдсэн, тухайн vедээ тийм загварын удирдлага байгаагvй ажээ. Гитлер тvvний гавъяаг зохих ёсоор vнэлж профессор цол олгон олгон єндєр шан харамж хvртээсэн байна. Тэрээр германд ажиллаж байсан нєхдийнхєє хамт АНУ-д ирж атомын бємбєг бvтээх ажилд арав гаруй жилээ зориулжээ. Нацистуудтай дэлхийг эзлэх пуужин бvтээхээр ажиллаад горь тасарсан герман эр янкуудтай сарыг эзэмших аянд мордож 1960 онд тэрхvv тєслийн удирдагчаар томилогджээ. Гитлерийн ер бусын зэвсэг бvтээх хvсэл эрмэлзэл дор эхэлсэн тєсєл Кеннедийн сарыг эзэмших тєлєвлєгєє болон хувирсан нь энэ буюу.
Саран дээрх анхны хvний мєр
1959 он гэхэд Оросын ЛУНА 2, ЛУНА 3 станц саран дээр анх хvрсэн тєдийгvй, бидэнд харагддаггvй нєгєє талынх нь зургийг авлаа. Америкчууд ч яаж хоцрох вэ гэсэн шиг 1965 онд Рейнжер станцуудыг хєєргєн сарыг видео хальсаар бичив. Тэгтэл 1966 онд Оросууд ЛУНА9 станцаа бvр саран дээр зєєлєн буулгаад авлаа. Сар луу нисэх ажилд Оросууд тvрvvлсээр. 4.6*10^9 жилийн настай энэ эрхэс дээр 1961-01-20 АНУ-н ерєнхийлєгч Ричард никсон “Хvн тєрєлхтєний тvvхийн чухал єдєр” гэж нэрлэсэн энэ єдєр АНУ-н сансрын Колумбиа буудлаас сарыг зорьсон хєлєг хєєрлєє. Аполлон хєлгийн багийн гишvvн Нил Армстронг, Эдвин Олдрин нар сарны тойрог замд орсны дараа “буухад бэлтгэ!” гэсэн команд авлаа. Нисгэгчид тэртээх алсад vзэсгэлэнтэй цэнхэртэх эх дэлхийгээ хєлгийн цонхоор харж байв. “Яг л гэрийнхээ цонхоор харж байгаа юм шиг” гэж тэд хэлсэн байдаг. Эх дэлхийг хамгийн холоос анх удаа гэрийнхээ “цонхоор” хvмvvс бол vнэхээр л тэд нар.
Гэнэт хєлгийн компьютерийн системд эвдрэл гарч SOS команд єгєв. Гэвч аюул тулгарсан мєчидд авхаалжтай ажилласан нисгэгчид буугч аппаратыг сарын хєрсєн дээр зєєлєн газардуулав. Энэ мєчид нислэгийн удирдах тєвийнхєн зарим нь уйлж, зарим нь инээж, нэг хэсэг нь баярласандаа vг ч дуугарч чадахгvй байсан гэдэг. Энэ хvмvvс нvдний ємнє тодрох гайхамшигтай мєчийг харах гэж арван жилийн хєлс хєдєлмєрєє зориулсан билээ.
Нил Армстронг
1969 - 08 сар -13 нд Нил Армстронг саран дээрх анхны алхмаа хийж байна
Саран дээр анхны тєрийнхєє далбаагаа хийсгэсэн улс бол мэдээж АНУ. Гэхдээ тэнд салхи байдаг гэж vv?
Одоо 78 настай Нил Армстронг
Ийнхvv хvн тєрєлхтєн Нил Армстронгийн хvчээр саран дээр мєрєє гаргалаа. Мєнгєлєг скафандртай Нил шатаар зєєлєн бууж хийсэн анхны алхмаа “Миний хувьд нэг алхам, хvн тєрєлхтєний хувьд агуу их алхам” гэсэн байдаг. Дэлхийн нэг тэрбум таван зуун сая хvн саран дээр хvн хэрхэн явахыг зургаан цагийн турш амьсгаа даран зурагтаар харсан гэсэн тоо байдаг байна.
