Цайг гоё аяганд хийж уувал илүү амттай болдог юм шиг санагддаг уу... Эсвэл ямар нэг зүйлийг баруун гараараа авах нь хялбар ч юм уу. Тэгвэл та үүнийгээ зүгээр дадал зуршил гэж боддог бол эндүүрэл байх нь. Мөн та байгалийн ер бусын үзэгдлийг сонирхон судалдаг бол, чухал арга хэмжээний өмнө юу өмсөх талаараа нухацтай боддог төрлийн хүн бол дараах нийтлэлээс хариултаа олж аваарай.

Бүх хүн өөрийнхөө чадал боломжид байнга эргэлзэж, ямар дутагдалтайгаа бодож байдаг. Зарим талаар энэ нь өөрийгөө хөгжүүлэхэд нь тус болох нь бий. Гэхдээ ингэж өөртөө шүүмжлэлтэй хандах нь  бүрэн дүүрэн аз жаргалтай амьдрахад садаа болдог. Харин бид энэ удаа чухам яг ингэж өөрөө өөрийгөө хүндрүүлж, үүнийгээ даван туулж чадахгүй байгаа хүмүүст энэ бичвэрийг зориулж байна. Тэгвэл таны эргэн тойрныхондоо гаргадаг сонин араншин, үйлдлийг тань илүү мэдрэмжтэй болгож, аятай байлгах дараах зүйлсийг зөвлөгөө болгон орууллаа.

Кино театрт ашиг орлого хамгийн ихээр олдог төрлүүдийн нэг нь аймшгийн кино билээ. Сайн болсон, муу болсон ялгаагүй хүмүүс үзсээр л байдаг. Харин яагаад хүмүүс аймшгийн кинонд ингэж дурлаад байдаг юм бол гэсэн асуултанд сэтгэл зүйчид дараах тайлбаруудыг өгсөн байна.

Сэтгэл зүйн талаар маш олон зөвлөгөө байдаг бөгөөд энэ сэдвийн тухай цөөнгүй лекц, ном хүртэл бий. Харин доорх аргуудын ихэнх нь бидэнд тус болж, хэн нэгэн хүний нөлөөлөл дор орохоос урьдчилан сэргийлж чаддаг. Ингээд тухайн  хүнд нөлөөлж болохуйц сонирхолтой сэтгэл зүйн зөвлөгөөг танд хүргэе.

Таны найз нөхөд, танилуудын дунд Эверестийн оргилд гараад үзсэн, шүхрээр мянган удаа буучихсан, эсвэл Ла-Маншийн хоолойг сэлээд туулчихсан хүн байдаг л биз дээ. Ингэж ярьдгийг нь мэддэг хэдий ч түүнийг яагаад ингэж ярьдгийг нь мэдэхгүй л өнөө хүрсэндээ. Энэ бүхэн худал гэдгийг хэн хүнгүй мэдээд байдаг ч яаж ингэж бүх баримтыг зохион яриад байгааг нь ойлгодоггүй. Үнэхээр яагаад? Гэхдээ бид ганц удаа ч гэсэн баяр ёслол, ямар нэг арга хэмжээнээс хоцроод ирж байсан биз дээ. Хаа тэртээ байгаа хэрнээ л хүлээж байгаа хүмүүс, нөхдөдөө утсаар одоохон очиж явна гэж хэлж байсан уу. Яагаад бид ингэж худал хэлдэг юм бол? Энэ бүхний нууцыг бид танд дэлгэхээр шийдлээ.

Аз хэзээ ирэх бол гэж хүлээж байхын оронд та өөрөө ажиллах хэрэгтэй. Зарим амжилттай явж буй хүмүүсийг хараад танд энэ хүн ямар азтай юм бэ гэж бодох үе гарч л байсан биз. Хэдийгээр заримдаа аз бидний амьдралд тохиолддог хэдий ч таны хүчин чармайлт  ч гэсэн үүнд нөлөөлдөг. Стэнфордын Их Сургуулийн доктор Тина Силиг (Tina Seelig)-ийн үзэж байгаагаар, амжилтад хүрэхийн тулд аз хэрэгтэй, гэхдээ аз дуудахын тулд хүч хөдөлмөр гаргах хэрэгтэй гэжээ.

Уншихаар төлөвлөсөн номын жагсаалт тань нэмэгдсээр байгаа ч эхэлж чадахгүй л байна уу? Гэрт тань дэлгэж ч үзээгүй олон ном байгаа юм биш биз? Уншихыг дадал болгож, мэдлэгээ байнга тэлж байхыг хүсдэг бол дараах аргуудыг бид танд санал болгож байна.

Хүүхэд ертөнцийг танин мэдэх гэж мянган асуултаар булдаг ч зарим асуултаараа эцэг эхийгээ гацаанд оруулах нь бий. Тэр л олон “яагаад”-д та юу гэж хариулахаас хүүхдийн тань өөртөө итгэх итгэл, ирээдүйд хандах хандлага тогтоно. Хүүхдэд буруу хариулж болохгүй тулгамдуу асуултуудтай танилц.

Аз жаргалтай мэдрэмжийг төрүүлэхэд эндорфин, дофамин, окситоцин болон серотонин гэх дааврууд танд туслана. Энэ нь цусанд орж  таныг илүү аз жаргалтай болгодог юм. Аз жаргалын даавар ихээр ялгарах үед бид бүх зүйлийг хиймээр санагдаж, юу ч хийхэд бэлэн болсон байдаг.  Ингээд танд аз жаргалын дааврыг хэрхэн ихээр ялгаруулах талаар мэдээллийг танд хүргэе.

Нөхөрлөл гэдэг хайр дурлалаас илүү насан туршийн харилцаа билээ. Зарим тохиолдолд хайр төгсдөг бол үнэнч нөхөрлөл хэзээ ч төгсдөггүй. Судалгаанаас харахад бидний найзыгаа гэж боддог хүмүүсийн 50 хувь нь л таныг өөрийнхөө найзыг гэж боддог болохыг баталжээ. Ямар нэг ашиг хонжоо хайж тантай нийлээгүй л бол таны найз дараах зан араншинг гаргахгүй гэнэ шүү. Сэтгэл судлаачид болох Сьюзан Хайтлер (Susan Heitler) болон Шэрон Ливингстон (Sharon Livingston) нар таны "найзад"дараах шинж тэмдгүүд илэрч байвал нөхөрлөлөө зогсоох хэрэгтэй гэдгийг хэлжээ. 

"Future of Jobs 2018" хэмээх тооцооллоос харахад ирээдүйд бүх зүйл автомат болж үр дүнд  75 сая ажил, мэргэжил үгүй болох гэнэ. 2022 он гэхэд бидний танил олон мэргэжил үгүй болох ч энэ нь ажилгүйдлийг авчрахгүй, харин ч 130 сая шинэ ажлын байр нээгдэх боломжийг олгох аж. Ингээд ирээдүйд шаардлагагүй болох ажил мэргэжлүүдтэй танилцацгаая.

Олон нийтийн сүлжээ бидний нийгмийг орвонгоор нь өөрчилсөн гэдэгтэй хэн ч маргахгүй биз. Бид нэг нэгэнтэйгээ илүү ойр болсон өнөө үед дэлхийд тулгамдсан асуудлаас илүү өөрсдөдөө санаа зовох болжээ. Хүмүүсийн дийлэнх нь өөрсдийн чөлөөт цагийг хий дэмий үрэх олон арга олсноос хамгийн түгээмэл нь селфидэх юм. Бид өөрсдийгөө илүү сэтгэл татам болгохын тулд зургаа олон янзаар өөрчилж, филтер, чимэглэл нэмэх болсон. Энэ нь өнгөцхөн харвал тийм ч ноцтой зүйл биш гэж харагдаж болох юм. Гэвч олон тооны сэтгэл зүйч нар үүнийг шинэ төрлийн аюултай сэтгэцийн өвчин болж хувирч байгааг анхааруулах болжээ.