Сүүлийн үед эмэгтэйчүүдийн бие галбирын тухай их ярьдаг болсон. Мексикийн Үндэсний их сургуулийн сэтгэл судлалын тэнхимээс явуулсан саяхны нэгэн судалгаагаар махлаг, булцгардуу эмэгтэйчүүдтэй гэрлэсэн эмэгтэйчүүд туранхай эхнэрүүдтэй эрчүүдээс илүү аз жаргалтай байдаг болох нь тогтоогджээ.

Хүний үйл хөдлөл нь тухайн үеийн сэтгэл санааны нөхцөл байдлыг илтгэдэгтэй адил зуршил гэдэг зүйл хувь хүний сэтгэл зүйн ерөнхий хэв шинжтэй салшгүй холбоотой байдаг. Иймд хүний байнга давтсаар зуршчихсан үйл хөдлөл тухайн хүний зан чанарыг харуулдаг гэж үзэж болно. Жишээлбэл хүнийг сэнжтэй аяга хэрхэн барьж байгааг нь ажигласнаар түүний ямар хүн болохыг гадарлах боломжтой аж. Та өөрийгөө эсвэл бусдыг цай, кофе ууж байх үед нь нэг ажиглаад үзээрэй. Аягаа хэрхэн барьж байгаа нь тухайн хүний талаар олон зүйл хэлж өгөх болно.

Үндэстэн болгоны соёл өөр учраас тэдний яаж сээтэгнэдэг нь ч бас ялгаатай байх нь ойлгомжтой. Мэдээж энэ нь хүрээлэн буй орчин болоод сэтгэлгээний ялгаатай ч мөн холбоотой. Хэрэв та өөр улсад очлоо гэж бодоход тэдний сээтэгнэх хэлбэр нь танд эсрэгээрээ доромжлол мэт санагдахыг ч үгүйсгэхгүй. Тэгвэл та дараах мэдээллийг уншиж орон оронд хүмүүс нэг нэгэндээ хэрхэн сээтэн хаядаг талаар ойлголттой болоорой.

Намайг Кристина гэдэг. Би бие дааж беларусь, польш, англи, герман хэлийг амжилттай сурсан. Харин би эдгээр гадаад хэлүүдийг сурсныхаа ачаар найман жил сэтгүүлчээр ажиллаж, бизнесийн шинжээчийн магистрын зэргийг бие дааж хамгаалсан. Мөн би герман хэл сурч эхэлснээсээ ердөө 17 хоногийн дараа гэхэд Германы Мюнхен хотод ажилд орж байлаа. Одоо би Германы Регенсбургт амжилттай ажиллаж, амьдарч хүүгээ өсгөж сууна. Харин би өнөөдөр та бүхэнд өөрийнхөө олон гадаад хэл амжилттай сурч чадсан нууцаа хуваалцахаар шийдлээ. Миний гол нууц бол.....

Статистик тоо баримтаас харахад бид хүлээж авч буй мэдээллийнхээ 90%-ийг харилцагчийнхаа биеийн хөдөлгөөнөөс мэддэг ажээ. Өөрөөр хэлбэл бид ярилцаж буй хүнийхээ хоолойны өнгө, царайны хувирал зэргээс тэдний жинхэнэ сэтгэл хөдлөлийг харж болно гэсэн үг. Тэгээд ч зогсохгүй ярилцаж байгаа хүн тань үнэн хэлж байна уу худал хэлж байна уу гэдгийг ч төвөггүй мэдэж болно. Энэ үүднээс би танд худал ярьж буй хүнийг таньж мэдэх хялбар аргыг хүргэж байна. 

Өнөө цагт жинхэнэ эр хүн ховорджээ гэж олон бүсгүйчүүд ярих болжээ. Гэхдээ тэрхүү жинхэнэ эр яг ямар байх ёстойг тодорхойлсон заалт байхгүй бөгөөд хүн хүний үнэлэмж өөр тул яг таг дүгнэлт хийх боломжгүй юм. Хэдийгээр жинхэнэ эр хүн гэж яг хэнийг хэлэхийг тодорхойлж чадахгүй ч нас биед хүрсэн, төлөвшсөн эр гэж ямар хүнийг хэлэхийг тодорхойлж бол болно. Хэрэв эр хүнд эдгээр чанарууд бүрдсэн байвал бүсгүйчүүдийн хүсэмжилдэг тэрхүү жинхэнэ эр хүний шалгуурт тэнцэх боломж тун өндөр ажээ.

Хүүхдээ өсгөх нь хүний амьдралын хамгийн жаргалтай төдийгүй бас хариуцлагатай цаг үе мөн. Тэднийгээ баярлуулахын зэрэгцээ харж хандаж, аюулгүй байлгах нь бүх л эцэг эхийн өмнө гарч ирдэг хариуцлага юм. Энэ нь  тэднийг байнга хараандаа байлгана гэсэн үг биш ч  зохих анхаарал тавьж байх хэрэгтэй гэсэн үг. Энэ үүднээс эцэг эхчүүд хүүхдээсээ хол байлгах ёстой зургаан зүйлийн талаарх мэдээллийг хүргэж байна. 

Алдартай нэгэн судалгаанаас гарсан статистик тоо баримтаар гэрлэсэн хосуудын 42% нь эрт болон хожуу салдаг бөгөөд салалтын шалтгаан нь маш хачирхалтай буюу үл хүндлэл, хувийн орон зайд халддаг гэх мэт шалтгаанууд байжээ. Хэдийгээр энэ нь хосуудын дунд байдаг л нэг асуудал мэт боловч цаанаа олон том асуудлыг дагуулж байдаг байна.

Орчин үед ганц бие ээжүүдийн тоо нэмэгдэх болсон нь эмэгтэй хүмүүс ямар нэгэн туслалцаагүйгээр ганцаараа хүүхдээ өсгөж чадна гэсэн бодолтой болсонтой холбоотой аж. Гэвч сүүлийн үед хийгдсэн судалгаанаас үзэхэд аавууд охин хүүхдийн сэтгэл санаа болоо өсөлт хөгжилтөд илүү нөлөөлдөг болохыг тогтоожээ. 

Эрдэмтэн, судлаачдын үзэж байгаагаар хүмүүс бид эргэн тойрныхоо зүйлсийг ямар өнцгөөс харах нь бидний хувийн зан чанарын талаар маш их зүйлсийг хэлж өгдөг ажээ. Доорх сонжооноос та хайр сэтгэлийн асуудалд хэрхэн ханддагаа олж мэдээрэй. Та өөрийн анзаараагүй байсан зүйлсээ олж мэдэх ч юм билүү.

Хүүхдийг зөв өсгөж хүмүүжүүлнэ гэдэг төр засахаас ч илүү ухаан шаарддаг зүйл гэж Америкийн сэтгэгч, шашны номлогч Уилльям Чаннинг (William Channing) нэгэнтээ хэлж байжээ. Тиймээс ямар ч байсан хүүхдийг нас биед хүрэхээс нь өмнө зааж зөвлөх, үлгэр дуурайлал үзүүлэх замаар олон чадварт сургасан байх ёстой. Ийм учраас таныг үр хүүхдээ зөв сурган хүмүүжүүлж, ирээдүйн чадварлаг манлайлагч төрүүлэхэд тань туслахаар хүүхэд болгоны насанд хүрэхээсээ өмнө эзэмших ёстой чадваруудыг сурвал зохих насаар нь ангилан хүргэж байна.

Хүүхэд байхад том болоод л хүссэн бүх зүйлээ хийж болох юм шиг санагддаг байж билээ. Гэвч бодит амьдрал дээр биднийг насанд хүрсэн ч эргэн тойрныхон маань амьдралд нөлөөлсөөр байдаг бөгөөд хамгийн наад зах нь эцэг эхчүүд хүүхэдтэй болохыг шаардана, найзууд өөрийн гэсэн бизнестэй болохыг зөвлөнө, хүрээлэл маань сүүлийн үеийн iPhone–той байхыг шаардана гээд тоочоод барамгүй олон зүйл бий. Яагаад эдгээр зүйлс ийм чухал байгааг асуухад бидний ихэнх нь “угаасаа чухал шүү дээ” эсвэл “бүгд л ингэж амьдардаг” гэж хариулах байх. Гэхдээ...