Анхандаа сүмо барилдаанд шүүгч байдаггүй байсан бол 16-р зууны эхэн үед тухайн үеийн Японы нөлөө бүхий удирдагч Ода Нобүнагагийн санаачилгаар "гёжи" хэмээх мэргэжлийг бий болгожээ.

Гёжигийн хамгийн сонирхол татдаг зүйл нь тэдний өмсдөг хувцас хэрэглэл юм. Доод зиндааны гёжи нар энгийн цулгай өнгийн кимоно өмсөх бол зиндаа ахих тусам илүү тод өнгөтэй, гоёмсог хээтэй болж чимэглэлүүд нэмэгддэг байна.

Дашрамд дурдахад гёжигийн нийт 8 зэрэглэл байх бөгөөд хамгийн дээд зэрэг нь макүүчи зиндааны шийдвэрлэх барилдаануудыг шүүдэг "татэ-гёжи" юм.

Түүнчлэн гёжигийн өмнөө барьдаг, дохио өгөх зориулалтай "гунбай", унжлага буюу "фүса" нь тухайн шүүгчийг ямар зэрэгтэй болохоос хамааран өөр өөр өнгөтэй байдаг. 

Хамгийн дээд зэрэглэлийн гёжи нар барилдааныг шүүхээр гарахдаа бүсэндээ "танто" хэмээх чинжаал хутга хавчуулдаг. Энэ нь ямагт үнэн зөв, шударга дэнслэх бөгөөд хэрэв алдаа гаргасан тохиолдолд дэвжээн дээр нэр төртэйгөөр амиа егүүтгэх буюу "сэппүкү" үйлдэнэ гэдгийг илэрхийлдэг байна.

Эрт үед гёжи нар үнэхээр амиа хорлох зорилготой "танто" авч гардаг байсан бол яваандаа энэ нь уламжлал болон үлдэж, орчин үед бэлгэдлийн шинжтэй болжээ. Өдгөө хэрэв гёжи алдаа гаргавал сэппүкү үйлдэхийн оронд ажлаасаа халагдах хүсэлтээ өгдөг. Гэвч ихэнх тохиолдолд энэ хүсэлтийг нь Сүмогийн холбооноос хүлээж авдаггүй байна.

Гёжигийн талаар өөр нэг сонирхолтой зүйл бол тэдний дуу хоолой болон хөдөлгөөн юм. Барилдаан эхлэхийн өмнө тэд манай үндэсний бөхийн засуул шиг хоёр бөхийн нэр, цолыг дууддаг. Мөн өөрсдийн хөдөлгөөн болон "гунбай"-н дохиогоор бие халаах цаг дууссан эсэхийг мэдэгдэнэ.  

Барилдаан эхэлсний дараа гёжи "ноккота ноккота" (болж байна, үргэлжилж байна) хэмээн дараалан хашхирч, бөхчүүдийг урамшуулдаг.