1
Ой тогтоолтоо сайжруулах
Ой тогтоолт сайтай байна гэдэг нь хэл ярианы баялаг сайтай байхын нэг жишээ юм. Хэрвээ та тухайн хүнтэй өмнө нь уулзаж байснаа санах эсвэл өөрийн мэдлэгийг бусдад харуулж чадвал та олны дунд нэр хүндтэй нэгэн болно. Тиймээс ой тогтоолтоо сайжруулахын тулд оройд нэг мөр өгүүлбэр цээжлэх, эсвэл бусад төрлийн ой тогтоолт сайжруулах дасгалыг хийх боломжтой. Үүнээс гадна жижиг зүйл дээр тэмдэглэл хөтлөхөөс татгалз. Энэ нь таныг муу занд сургана. Тиймээс өөрийнхөө ой тогтоолтод анхаарал хандуулсан нь зүйтэй.
2
Хенри Клейгийн зөвлөснөөр нэр тогтоох
Шинэ танилцсан хүмүүсийнхээ нэрийг тогтоох нь таны ой тогтоолтод гайхалтай дасгал болно. 19-р зууны үеийн Америкийн алдарт хуульч Хенри Клей тухайн цаг үедээ маш их нэр алдарт хүрсэн гол шалтгаан нь тэрээр хүмүүстэй хоёр дахь удаагаа уулзахдаа шууд л нэрээр нь дуудаж харьцдаг байсанд оршино. Клей хүнтэй анх уулзаад л нэрийг нь тогтоож тэдэнтэй анх танилцсан нөхцөл байдлаа сайн санаж байдаг байсан учир ийнхүү үйлчлүүлэгчдийг өөртөө татаж чаддаг байжээ. Танд ч гэсэн арга зам тусална гэдэгт итгэлтэй байна.
3
Өөрийн үзэл бодлыг цаасан дээр буулгах
Өөрийн үзэл бодлыг зөв бөгөөд чөлөөтэй илэрхийлэхийнхээ өмнө хэлэх зүйлээ цаасан дээр аль болох бусдад ойлгомжтойгоор бичихийг эрмэлзээрэй. Энэ үедээ мөн тохирсон үг хэллэг сонгохыг хичээ. Энэ дадал нь бидний хэл ярианд ч нөлөөлөх бөгөөд үүний ачаар улмаар бид бичиж тэмдэглэлгүйгээр үзэл бодлоо зөв илэрхийлж сурна. Гэхдээ тийм болохын тулд хэлэх зүйлээ цаасан дээр буулгаж сургуулилт хийх нь зөв юм.
4
Ном унших
Хэл яриагаа хөгжүүлэх хамгийн шилдэг аргуудын нэг бол ном унших юм. Мэдээллийн эх үүсвэр болох ном нь хүнд мэдлэгийг нэмэгдүүлж, ой тогтоолт, сэтгэн бодох үйл ажиллагааг сайжруулж, үгийн баялагтай болгож өгдөг. Тиймээс ном уншсанаар таны хэл ярианы хөгжил хурдтайгаар сайжрах болно.
5
Үргэлж болгоомжлохоо зогсоо
Хэдийгээр хүн өөрийн хэл яриагаа байнга хянах хэрэгтэй, ялангуяа бусадтай бүдүүлэг харьцах, хэт их сэтгэл хөдлөлтэй байхаас зайлсхийх шаардлагатай. Гэсэн хэдий ч хэт боловсон үг хэллэг, эсвэл хэт хүнд үг хэрэглэх нь тухайн хүн өөрийгөө ухаантай мэт харагдуулахыг хүсэж байгаа мэт харагддагийг санаарай. Харин товч бөгөөд тодорхой, илүү сул үг ашиглахгүй ярих нь хамгийн зөв арга юм.
6
Бусдыг сонсох чадвар
Хувь хүн ярихаас илүү бусдыг сонсох чадварыг хөгжүүлэх хэрэгтэй. Хүн тантай өглөөний 5 цагт ярьж байсан ч сайн сонсогч, хүмүүжилтэй нэгэн бол эелдгээр хүлээн авч, анхааралтай сонсдог. Гэхдээ хуурамч дүр эсгэх хэрэггүй. Хэрвээ та харилцагчийнхаа ярьж буй зүйлтэй санал нийлэхгүй байгаа бол өөрийнхөө үзэл бодлыг чөлөөтэй илэрхийлэх нь зүйтэй гэдгийг санаарай. Харин үүнд буруу зүйл огт байхгүй.
7
Сонирхолтойгоор ярих
Таны яриа зөвхөн мэдээлэл хүргэсэн, агуулгын хувьд зөв байхаас гадна сонирхолтой байх хэрэгтэй. Ийнхүү сонирхолтой болгохын тулд инээж, сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлж, заримдаа хошигнож ч болно. Энэ тохиолдолд бусад хүмүүс тантай дахин ярихдаа ч дуртай байна.
8
Та ямар алдаа гаргаж болохгүй вэ?
Худлаа ярих, хов ярих, бусдыг шоглох, өөрийн гаргасан алдааг ярих гэх мэт нь таны талаар бусдад буруу, сөрөг ойлголтыг төрүүлнэ. Та зөвхөн өөрийнхөөрөө байснаар бусдын анхаарлыг татаж чадна. Өөртөө итгэлгүй хүмүүсийн үг яриа хэзээ ч бусдад итгэл төрүүлдэггүй. Харин хуурамч байдлаар бусдын анхаарлыг та хэзээ ч татаж чадахгүй.
